31 декабрь
31 декабрь – Милади тәкъвимендә декабрь аталган уникенче айның утыз беренче көне. Елның соңгы көне.
| ← декабрь → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Азәрбайҗан – Бөтендөнья азәриләрнең теләктәшлек көне.[1][2][3][4]
Кыргызстан – Таможня хезмәткәрләре көне.
Филипин – Елның соңгы көне бәйрәме, рәсми ял көне.[1][5]
Төркия
- Яңа ел алды киче (Халыкара).[1][2][3][6][7][8][9][10]
- Щедрец – Православ (ортодокс) христиан святки гадәтенең соңгы көне.
- Уникенче төн – Йольның бетү, яңа ел, яңа тормыш циклын башлануы.
- «изге» Сильвестр яки Яңа Ел төне.
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Көньбатыш Христианлыкның Раштуаның 12 көненен җиденчесе.
- француз телле lectionnaire de Jérusalem ятимнәрне кайгыручы Зотикны искә төшерергә киңәш итә, Ro. 1, 1(-17) һәм Mt. 2, 12(-15) укыла.
Бердәм 
Католик һәм 
Православ изгеләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
.svg){kind=small}
Католик изгеләр һәм шатлыклылар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Православ изгеләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Исем бәйрәмнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Алэн һәм ясалмалар: Алан, Аланик, Аланнэ, Аллен, һ.б. Барбачьян Вера Виктор Владимир Георгий Доната Елизавета Зотык Зоя Иван Илья Катарина Коломб һәм ясалмалары: Коломбин, Йона, Йонах, Йоние, һ.б. Корнелиуш Мариуш Марк Мартин Мелания һәм ясалмалар: “Мелани” Михаил Модест Николай Одилон Палома Паулина Сатурнина Себастьян Сильвестр, Сильвестра Сильви һәм ясалмалары: Сильвие, Сильфид, Сильветте, Сильвия, Сильвиана, Сильвина, һ.б. Творцыслав Фаддей Федор Севастьян Сергей Софья
- 406 — Вандал, Алан һәм Суэбьян кабиләләр төркемнәре Рейн елгасын күчеп, Галлияга керәләр.
- 1600 — Британ Көньяк Индия Компаниясы оешыла.
- 1994 — Россия гаскәрләре Грозныйга һөҗүм итә. Шәһәр утка тотыла. Дистәләрчә мең кеше вафат.
- 1998 — Европа акчаларын алмаштыру механизмы элекке Еврозона валюталарынын алмашу курсын билгеләп яңа "Евро" бәясен билгели.
- 1999 — Борис Ельцин Россия президенты вазифасыннан үз теләге белән китә. Вакытлыча аның вазифаларын башкаручы булып Владимир Путин билгеләнә.
Шулай ук карагыз: Төркем:31 декабрь көнне туганнар
- 695 — Мөхәммәд бин Касыйм, Шам генералы (ү. 715 ел)
- 1844 — Константин Лаврский,
- 1852 — Владимир,
- 1854 — Пётр Владимиров,
- 1858 — Кудирка Винцас,
- 1869 — Анри Матисс, француз рәссам, сынчы.
- 1878 — Лизабет Ардэн, канадалы хатын кыз бизнесмен (ү. 1966 ел)
- 1880 — Джордж Маршалл,
- 1882 — Василий Глушков,
- 1891 — Василий Грацинский,
- 1899 — Александр Дейч,
- 1899 — Лазарь Люстерник,
- 1902 — Фатыйма Ильская, Татарстанның һәм Россиянең халык артисты.
- 1905 — Вәли Фатыйхов,
- 1905 — Татьяна Власова,
- 1908 — Бабаҗан Гафуров,
- 1909 — Корбан Галимов,
- 1918 — Җәүдәт Айдаров, музыкант, дирижер.
- 1920 — Владимир Оскал-оол,
- 1922 — Разия Мөэминова, тарихчы галим (Ташкәнт).
- 1927 — Назиф Бәхтизин, татар авыл хуҗалыгы галиме.
- 1928 — Гадел Вахитов, нефтьче галим, институт директоры.
- 1929 — Борис Иванов, органик химия галиме, профессор.
- 1932 — Санал Бадмаев,
- 1934 — Юрий Клячкин,
- 1935 — Салман ибн Габдел-Газиз әс-Согуд,
- 1937 — Аврам Һершко, израильле биологы, химия өлкәсендә Нобель бүләге лауреаты
- 1938 — Лев Зиннер,
- 1941 — Алекс Фергюсон, шотланд футболчысы, тренер.
- 1947 — Юрий (Хәлил) Бариев, шагыйрь (Норильск).
- 1955 — Давуд Ибрахим, индиялы җинәятче төркеменең башлыгы.
- 1956 — Юрий Борисов,
- 1958 — Бебе Ньювирт, американ актриса.
- 1959 — Ливерис Андритсос, грек баскетбол уйнаучысы.
- 1963 — Алексей Созинов,
- 1963 — Конишики, американ сумо көрәшчесе.
- 1976 — Вадим Тарасов,
- 1977 — Пак Чэ Сан, көньяккореялы җырлар авторы һәм башкаручы.
- 1979 — Вәсилә Фәттахова, Башкортстанда яшәп иҗат иткән татар җырчысы.
- 1980 — Ольга Любимова,
- 1984 — Грег Притчард, БөекБританияның "Сәләтең бар мы?" ярышы ярым-финалисты.
- 1984 — Пол Родригез көчесе, профессиональ скэйтбоард шуучысы.
- 1985 — Александра Герасименя,
- 1985 — Марат Закиров,
- 1992 — Артур Анисимов,
- 1997 — Илзат Әхмәтов,
Шулай ук карагыз: Төркем:31 декабрь көнне вафатлар
- 192 — Коммод, Рим императоры (161 ел туган)
- 335 — Сильвестр I, Рим папасы
- 1384 — Джон Уайтклифф, инглиз теолог һәм Инҗил тәрҗемәчесе
- 1583 — Томас Эрастус, швейцар теолог (1524ел туган)
- 1610 — Людольф ван Сейлен, герман математик (1540 ел туган)
- 1679 — Джованни Альфонсо Борелли, итальян физиолог һәм физик (1608 ел туган)
- 1691 — Дадли Норт, инглиз икътисадчы (1641 ел туган)
- 1876 — Виктор Григорович,
- 1888 — Самсон Рафаэль Нирш, герман раввин (1808 ел туган)
- 1889 — Йон Креанга, румын язучысы.
- 1890 — Панча Карраско, Коста Рика сугыш хатын кыз герой (1826 ел туган)
- 1894 — Томас Йоаннес Штилтьес, Голландия математикчы (1856 ел туган)
- 1905 — Александр Попов, рус физигы (1859 ел туган)
- 1908 — Мөхәммәтҗан Галиев, сәүдәгәр, сәнәгатькәр, хәйрияче, иганәче.
- 1934 — Җәфәр Җаббарлы,
- 1940 — Николай Васильев, Казан университеты профессоры: матиматик, фәлсәфәче, психолог.
- 1942 — Ильяс Кудашев-Ашказарский, татар актеры һәм режиссеры, «Сәйяр» труппасына нигез салучы.
- 1955 — Лука Спасов,
- 1966 — Елена Стасова,
- 1971 — Викрам Сарабхай, Һинд физигы (1919 ел туган)
- 1975 — Шаһгали Чанборисов,
- 1976 — Пётр Пискарев,
- 1977 — Дмитрий Карев,
- 1977 — Сабах III Аль-Салим Аль-Сабах, Kувейт җитәкчесе (1924 ел туган)
- 1980 — Маршал МакЛухан, Канада язучысы (1911 ел туган)
- 1985 — Габит Мөсрепов,
- 1986 — Әгъзам Вәлиев, хәрби очучы, Советлар Берлеге Каһарманы.
- 1990 — Василий Лазарев, СССР космонавты (1928 ел туган)
- 1993 — Звиад Гамсахурдия, беренче Грузия Президенты (1939 ел туган)
- 1993 — Шәмсинур Байбәкева,
- 1994 — Александр Баев, биохимия галиме.
- 1995 — Николай Дедушкин,
- 1997 — Алексей Авдышев,
- 2000 — Беньямин Зэев Каханэ, Израильның "Кач һәм Кахан Чай" партиясы җитәкчесе, 1966елда үтерелгән раввин Мейр Кахан улы
- 2002 — Сергей Князев, КПССның Татарстан өлкә комитеты сәркатибе.
- 2005 — Әмирҗан Гәрәев,
- 2007 — Маркку Петрола, Финляндия актеры һәм музыкант (1956 ел туган)
- 2008 — Вера Торопова,
- 2008 — Шәрига Таһирова, татар язучысы.
- 2013 — Евдокия Багаева,
- 2016 — Яков Бергер,
- 2020 — Эльвира Кудрецкая,
- 2021 — Вадим Хамутцких,
- 2022 — Бенедикт XVI, 265-нче Рим папасы.
- 2023 — Назыйм Ханзафаров,
- Утыз беренче декабрьдә бәс булса, ашлык уңар.
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 2,0 2,1 (фр.) Célébrations
- ↑ 3,0 3,1 (рус.) Праздники
- ↑ (ингл.) Breaking Down The Azerbaijani-Iranian Border Азат Европа радиосы/Азатлык радиосы
- ↑ (ингл.) Philippines Public Holidays
- ↑ (исп.) Celebraciones
- ↑ (италь.) Feste e ricorrenze
- ↑ (пол.) Święta
- ↑ (порт.) Feriados e eventos cíclicos
- ↑ (төр.) Tatiller ve Özel Günler
- ↑ (ингл.) Hogmanay - Scotland celebrates New Year