Кот-д’Ивуар

Кот-д’Ивуар Җөмһүрияте
Байрак	Илтамга
	Кот-д’Ивуар милли һимны
Бәйсезлек көне	1960 елның 7 августы
Рәсми телләр	француз теле
Башкала	Ямусукро
Идарә итү формасы	президент җөмһүрияте
Президент ; Әлҗәзаир	Алассан Уаттара; Жанно Ауссу-Куадио
Мәйдан; • Барлыгы	; 322 460 км² км²
Халык саны; • Бәя ; • Халык тыгызлыгы	; 24 294 750 (2017);
ТЭП (номинал); • Барлыгы ; • Кеше башына	; 71 811 075 955 $ һәм 70 018 715 017 $ $;
КПҮИ	0,55
Акча берәмлеге	КФА франкы
Интернет-домен	.ci
ISO коды	CI
ХОК коды	CIV
Телефон коды	+225
Сәгать кушаклары	UTC±00:00[d] һәм Африка/Абиджан[d]
Җини коэффициенты	37,2
Балигъ булу яше	21 яшь

Кот-д’Ивуар республикасы (фр. République de Côte d'Ivoire [ʁepyˈblik də kot diˈvwaʀ] ; 1986 елга кадәр рәсми рәвештә Фил Сөяге Яры Республикасы дип тәрҗемә ителгән)- Көнбатыш Африкадагы дәүләт. Либерия, Гвинея, Мали, Буркина-Фасо һәм Гана кебек илләр белән чиктәш. Көньяктан Атлантик океан сулары белән юыла. Франциянең элеккеге колониясе.

Илдә 60 тан артык этник группа санала. Башкаласы - Ямусукро, илнең төп шәһәре - Абиджан. Рәсми тел - француз теле, калган җирле телләр - бауле, дьюла, бете. Төп милли бәйрәм - Азатлык игълан иткән көн (1960 елның 7 августы).

Табигый шартлар

Кот-д’Ивуарда күбесенчә тигез рельеф өстенлек итә, көньякта - дымлы тропик урманнар белән, төньякта озын үләнле саванналар белән капланган. Климат — экваториаль һәм субэкваториаль. Уртача температура— + 26° - + 28°. Еллык явым-төшем күләме— 1100 мм-5000 мм.

Табигый ресурслар — нефть, газ, алмаз, марганис, тимер рудалары, кобальт, боксит, бакыр,алтын, никел, тантал. Төп елгалар — Сасандра, Бандама һәм Комоэ.

Кот-д’Ивуарда шакаллар, гиеналар, пантералар, филләр, шимпанзе, крокодиллар яши.

Дәүләт төзелеше

Кот-д’Ивуар - президент республикасы. Президент турыдан-туры сайлау ярдәмендә 5 елга бер сайланыла.

Халкы

Халык саны - 21,1 млн.

Еллык үсеш - 2,1%.

Туу күрсәткече - 32 гә 1000.

Үлем күрсәткече - 11 гә 1000.

Уртача гомер озынлыгы - ирләрнеке 55 ел һәм хатын-кызларныкы - 57 ел.

Шәһәр халкы - 49%.

Этник состав — аканнар 42 %, гурлар 17 %, төньяк манде 16 %, кру 11 %, көньяк манде 10 % һәм башкалар.

Диннәр

Дин тотучылар — мөселманнар 39 %, христианнар 33 %, абориген культы 11 %, атеистлар 17 %.

2020 елда: Мөселманнар ― 49,2 %, католиклар ― 17,2 %, евангелистлар ― 11,8 %, методистлар ― 1,7 %, башка христианнар ― 3,2 %, анимистлар ― 3,6 %, башка диннәр ― 0,5 %, бернинди дингә дә ышанмаучылар ― 19,1 % ^[7].

Кот-д'Ивуарда ислам

Икътисад

Төп өстенлекләре: авыл хуҗалыгы яхшы үсеш алган, какао (беренче урын) һәм каһвә (3 урын) җитештерелә. Нефть һәм газ сәнәгате үсеп килә. начар яклары: стабильлек булмау һәм каһвә-какаога бәйлелек.

Экспорт — 8,7 млрд долл. 2009 елда — какао, каһвә, үзагач, нефть, мамык, банан, ананас, балык.

Төп сатып алучылар — Нидерландлар 13,9 %, Франция 10,8 %, АКШ 7,8 %, Германия 7,2 %, Нигерия 7 %, Гана 5,6 %.

Импорт — 6,5 млрд долл. в 2009 елда — нефть продуктлары, сәнәгать товарлары, азык-төлек.

Искәрмәләр

Сылтамалар

Официальный сайт президента Кот-д’Ивуара 2011 елның 24 март көнендә архивланган. (фр.)

[_e0808bfb5390dba1-1] Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
https://wikidata.org/wiki/Track:P1627https://wikidata.org/wiki/Track:Q14790https://wikidata.org/wiki/Track:Q14793

[_6fa5a33265073fa6-2] 2,0 ^2,1 база данных Всемирного банка — Бөтендөнья банкы.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q21540096https://wikidata.org/wiki/Track:Q7164

[_5c72cceeeb5f1545-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q7164

[_33d889019c9a02db-4] 4,0 ^4,1 Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q161718https://wikidata.org/wiki/Track:Q1185686

[_241093cbf957f39a-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa

[_c69e919d6c039420-6] 6,0 ^6,1 https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI

[7] Catholic Church in Republic of Côte d’Ivoire (Cote d’Ivoire)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]