Татар-рус ике теллелеге

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Татар-рус ике теллелеге latin yazuında])

Татар-рус ике теллелеге (билингвизм) — Россия һәм БДБ илләре татарлары арасында киң таралган күренеш. XVI гасырда Идел буен кушканнан соң татар һәм рус халыкларының озак күршеләр булуы белән аңлатыла.

Кодларны татар-рус алмаштырулары мисаллары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Да уж, ангильскые лищикы… Ә задний мусты таралмаганмы соң? Анысы күренми бит… Җибәр әле бер-икесен, в пулный руст.
  • Татар эквивалентлары урынына русизмнарны куллану: «мужыт» (тат. «бәлки»), «навирны» («мөгаен»), «потому щто» («чөнки»), «нужәли» («шулай мыни», «әллә»), «канишны» («әлбәттә»), «и» («һәм»), «или» («яки», «яисә»). «Абый» һәм «эне» татар төшенчәләрен берләштерү өчен «брат» сүзен куллану.
  • Татар грамматикасы кагыйдәләрен кулланып, әлеге сүзләрнең татар эквивалентларын алмаштырып русизмнарны куллану, мәсәлән: «кушкасы» («мәчесе», «песие»), «сабакылар» («этләр»), «званит итәргә» («шалтыратырга»).
  • Татар сөйләмендә рус сыйфатларын куллану.
  • «Банд’Эрос» төркеме җырына мәзәк: «Она хотела бы жить на Манхэттене, но киләсе тукталыш Минсельхоз урамы…».
  • Татар телендә аналог сүзләр булмагач (яки булып та, бар икәнен белмәгәч), рус сүзләрен куллану: математика, грамматика, учреждение, машина һ. б.

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]