Яңа Балтач (Актаныш районы)

Яңа Балтач
Ил	РусияРусия
Республика	Татарстан
Муниципаль район	Актаныш районы
Координатлар	55°40'N, 53°47'E
Башлык	Кәшбразыев Илшат
Нигезләнгән	1700
Элеккеге исемнәр	юк
Метр	180 м
Климат	уртача
Рәсми тел	[[Татар, рус]]
Халык саны	142 кеше
Милли состав	Татарлар
Дини состав	Мөселманнар
Почта индексы	423733

Яңа Балтач – Татарстан республикасы Актаныш районындагы авыл. Ул Агыйдел елгасының сул кушылдыгы Шәбез елгасы буенда урнашкан.

1997 елда монда 113 кеше яшәгән. Авылга 18 гасырда нигез салына. Авылда Җәмәгать үзәге бинасы бар. Анда медицина пункты, клуб һәм башлангыч мәктәп урнашкан.

Тарихы

Яңа Балтач авылы Гәрәй волосының (1866 елдан – Шәрип, аннан Такталачык волосының) Әҗәкүл түбәсе башкортлары нигезләгән Иске Балтач авылыннан 1805—1814 еллар аравыгында аерылып чыга, анда 10 йортта 84 башкорт яши. 1834 елда 10 йортта 102 башкорт була. 1848 елда 5 йортта 37 типтәр теркәлә. 1859 елда 177 асаба башкорт исәпләнә. 1870 елда 24 йортта 192 башкорт була. 1902 елда — 58 йортта 155 асаба башкорт. 1905 ел — 60 йортта 315 кеше. 1912 елда 74 йортта 372 асаба башкорт яши. 1912 елда 74 хуҗалыкка 1600 дисәтинә җир, йәгъни йортка 21,6 дисәтинә туры килә. 1848, 1870 елларда авылда ике тегермән эшли, XX гасыр башында да ике тегермән саклана, бер хужалык магазины, берәр мәчет була була. 1840 елда Кантон башлыгы ведомстволарында язылуынча, 101 башкорт 42 чирек көзге һәм 55 чирек язгы иген чәчкән; 1848 елда типтәрләрнең 5 йортында 21 ат, 12 сыер, 30 сарык, 20 кәҗә була.

Атаклы кешеләр

• Марсель Галимәрданов, Татарстанда элекке баш федераль инспектор, эчке органнар генерал-майоры.

Чыганак

• Ә. З. Әсфәндиәров. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 293-296. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.