Баш бит

Википедиягә рәхим итегез!

Бу күптелле, эченә һәркем яза алган энциклопедия.

Татар телендә 71 802 мәкалә бар.

Ничек язарга? · Мәкалә язу · Ярдәм · Безнең турында матбугатта · Мобиль юрама

Latin yazuı · Wikiquote проекты · Embassy · Эчтәлек

Сайланган мәкалә

Албания (алб. Shqipёria) — Көньяк-Көнчыгыш Аурупада урнашкан мөстәкыйль дәүләт. 2016 ел мәгълүматларына күрә, Албаниядә 3 миллионнан артык кеше яши. Илнең башкаласы һәм иң эре шәһәре — Тирана, аннан кала иң зур шәһәрләре — Дуррес һәм Влёра. Албания Балкан ярымутравының көнбатыш өлешендә, Әдрән һәм Ионик диңгезләрнең ярында урнашкан. Борынгы чорларда хәзерге Албания җирләрендә иллирияле, тракияле һәм грек кабиләләре яшәгән, берничә грек колониясе булган. Иллирия сугышыннан соң бу җирләр Рим империясенең Далмация, Македония һәм Мёзия вилаятьләренә керәләр. 1190 елда Круя шәһәренең Прогон исемле идарәчесе Арбер кенәзлеген төзи, бу беренче албан дәүләте була. XVI гасырда хәзерге албан җирләрен Госманлы империясе яулап ала, төрекләр монда биш гасырга якын хакимлек итә.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Яхшы мәкалә

Албан теле — албаннарның теле. Албания һәм Косово җөмһүриятләренең рәсми теле. Шулай ук Македониядә, Грециядә, Төркиядә, Италиядә, Болгариядә, Сербиядә, Украинада һ.б. илләрдә кулланыла. Албан телендә сөйләшүчеләрнең гомуми саны — ~8,5 млн кеше, шуның эченнән Албаниянең үзендә ~3,8 млн кеше.

Албан теле һинд-аурупа телләре гаиләсенең палеобалкан телләре төркеменең иллирия телләре төркемчәсенә карый. Ләкин башка бер телгә дә ошамаган булу сәбәпле, аерымланып (изоляциядә) тора һәм махсус монотөркемчә хасил итә. Балкан ярымутравының юкка чыккан борынгы һинд-аурупа телләре — палеобалкан телләренең дәвамчысы буларак, албан теле чыгышы (генетикасы) белән, бигрәк тә, хәзер юкка чыккан иллирия теленә һәм мессап теленә якын; фракия теле белән дә элемтәләре бар.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Казандагы Дәүләт банкы бинасы күршедәге йорт хуҗасы кирелеге белән төзелеп бетми. Комачау иткән йортны сүтүгә бары 1996 елда гына мөмкинлек ачыла.
Казан мөхбире гәзите урысча дубляж чыгару шарты белән генә чыгуга ирешә.
XIX гасыр урталарында табылган Доплер эффекты яңадан-яңа, зур практик әһәмияткә ия булган җиһазлар нигезендә ята (GPS, Глонасс, ЮХИДИ радары һ.б.).
Коръәндә тасвирланган Кыямәт көне җитүенә олы һәм кече галәмәтләр бар.
Бөек галим Вилһелм Радлов тырышлыгы белән ачылган Казан Татар укытучылар мәктәбен кире ябу — урыс миссионерларының хыялларында гына кала.
2016 елда Зәңгәр байрак сыйфат тамгасына лаек булган 4 159 су коену урынының берсе генә Русиядә.
Урман смогы күренеше Татарстан белән Башкортстанда 2010 һәм 2016 еллар җәендә күзәтелә.
1950-нче еллар башында бер совет шпионы төрле Европа илләрендә Коста-Рика илчесе вазифасын үти.
Төрекләр 1934 елда гына фамилия йөртә башлыйлар.
Триест — татар-монгол гаскәре ирешкән иң ерак көнбатыш нокта.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Бу көнне ... (22 июль)

Пи саны көне, Азәрбайҗанда милли матбугат көне

1246 — аурупалылардан беренче булып, Джованни Карпини монголлар башкаласы Каракорумга барып җитә.
1802 — төрки халыклар белгече, галим Александр Казем-Бек туа.
1900 — татар галиме, физик Хәмид Мөштәри (рәсемдә) дөньяга килә.
1900 — Исаак Левитан, урыс рәссамы вафат була.
1922 — Олимпиадада катнаша алмагач, Алмания альтернатив уеннар оештыра.
1930 — Совет хөкүмәте күмәк хуҗалыкларда акча түләүләрен «хезмәт көннәре» белән алыштыра.
1938 — татар әдәбият тәнкыйтьчесе, галим Тәлгать Галиуллин туа.
1954 — күренекле татар язучысы, җәмәгать эшлеклесе Гаяз Исхакый вафат була.
1989 — Таҗик теле Таҗикстанның дәүләт теле булып игълан ителә.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган рәсем

Гигант кабак, Винница өлкәсе

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлекләр һәм порталлар

Сайланган cоңгы портал:		Татарлар тарихы
Сайланган cоңгы исемлек:		Татарлар - Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Өмә

Бу атнада өмә Татар театрының олуг юбилеенә багышлана:

Соңгы өмәләр:
1 атна элек: Татарлар - Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеген мәкаләләр белән тулыландыру
2 атна элек: Медицина турында мәкаләләр язу һәм яхшырту
3 атна элек: Казанның истәлекле урыннары

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Башка бүлекләр

Ярдәм бүлеге — Википедияны үзгәртү эшендә ярдәм итү бүлеге.

Җәмгыять үзәге — Яңалыклар, проектлар һ.б.

Бәхәслек — Татар Википедиясе форумы.

Тугандаш проектлар

Wikipedia проекты табышсыз Wikimedia Фонды тарафыннан оештырылды. Wikimedia шулай ук ирекле эчтәлек белән күптелле булган башка wiki проектларны да алып бара:


Meta-Wiki Вики-проектлары	Викисүзлек Күптелле сүзлек	Викикитап Ирекле дәреслек	Викихәбәрләр Ирекле яңалыклар	Викиөзек Өзекләр җыентыгы	Викиханә Ирекле китапханә	Викисәфәр Юл күрсәткече