Арча зираты

Арча зираты
Дәүләт	Россия
Административ-территориаль берәмлек	Казан һәм Вахитов районы
Рәсми веб-сайт	cemetery.kzn.ru/cemeteries/8
Монда җирләнгәннәр төркеме	Төркем:Арча зиратында җирләнгәннәр[d]
Арча зираты Викиҗыентыкта

Арча зираты (рус. Арское кладбище) — Казан шәһәренең үзәк некрополе. Вахитов районыныда урнашкан.

Зират чиркәве — 1796 елда төзелгән Ярославль могҗиза тудыручылар чиркәве — совет вакытында бердәнбер ябылмаган чиркәү. Чиркәү манарасы 1844 елда Фома Петонди проекты буенча төзелгән.

Тарих

Беренче тапкыр 1766 елда телгән алынган. Беренче мәгълүм булган күмелүләр 1774 елның 12 һәм 13 июнендә уздырылганнар — биредә Казан кирмәне һәм посады штурмы вакытында һәлак булган Пугачёв гаскәренең баш күтәрүчеләрне һәм пугачөвчылар белән бәрелешләрдә һәлак булган шәһәрлеләрне җирләгәннәр.

Зират территориясе акрынлап үскән, праваслау булмаган диннәр вәкилләре һәм хәрби җирләүләре өчен өлешләре дә барлыкка килгәннәр. Тора-бара аерым булган өлешләре бердәм некропеоленә берләштерелгәннәр.

Арча зиратында күмелгән мәшһүр кешеләр

• Александр Васильченко (1911—1960) — Советлар Берлеге каһарманы.
• Михаил Девятаев (8.7.1917 — 23.11.2002) — Советлар Берлеге каһарманы, бомбага тотучыны тартып алган һәм нәкъ шул бомбага тотучыда фашист концлагереннән качкан совет хәрби әсирләр төркеме җитәкчесе.
• Василий Джугашвили (21.3.1921 — 19.3.1962) — хәрби башлык, аваиациянең генерал-лейтенанты, Мәскәү хәрби округының ХҺК сәргаскәре (1948-52), Иосиф Сталинның улы. (2002 елда Сталин мәете Мәскәүнең Троекуров зиратында яңадан күмелә).
• Нәҗип Җиһанов (15.1.1911 — 2.6.1988) — атаклы татар композиторы, Советлар Берлегенең һәм ТАССРның халык артисты, Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе, ике тапкыр икенче дәрәҗә Сталин премиясе һәм ССРБ Дәүләт премиясе лауреаты. Социалистик Хезмәт Каһарманы (1981).
• Галимҗан Ибраһимов (12.3.1887 — 21.1.1938) — репрессияләнгән татар әдәбияты классигы, күренекле җәмәгать һәм дәүләт эшлеклесе.
• Александр Ключарёв (19.2.1906 — 30.3.1972) — күренекле композитор, Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге иясе (1970).
• Михаил Коринфский (1788—1851) — рус мигъмары.
• Рәшит Мусин (12.11.1927 — 2.10.1982) — дәүләт һәм партиянең күренекле эшлеклесе, КПССның Татарстан өлкә комитетының беренче сәркатибе (1979 —1982).
• Николай Лобачевский (20.11(1.12).1792 — 12(24).2.1856) — рус математигы.
• Рәшит Нәҗметдинов (15.12.1912 — 3.6.1974) — шаһмат буенча халыкара дәрәҗәдәге оста.
• Николай Никольский (7 (19).5.1878 — 2.10.1961) — тарих фәннәре докторы; беренче чуаш гәҗитенең нигезләүчесе.
• Фома Петонди (1797 — 13(26).7.1874) — рус архитекторы, Казанда күп йортлар салган мигъмарчы.
• Николай Фешин (1881—1955) — рәссам. АКШ-та вафат булды, Казанда 1976 елда яңадан күмелгән.
• Карл Фукс (6(18).9.1776 — 12(24).4.1846) — алман табибы, ботаник, этнограф, тарихчы, археолог һәм нумизмат.
• Эмилиан Адамюк (23.6.1839 — 18.09.1906) — поляк чыгышлы русияле офтальмолог, Казан офтальмология мәктәбенә һәм Казан офтальмология хастаханәсенә нигез салучы.

Автоматик исемлек

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

исем	тасвирлама	Викиҗыентыктагы төркем	һөнәр төре	туу датасы	туу урыны	үлем датасы
Иван Жарков			сәүдәгәр	1742		1813-05-01
Павел де Бособр				1777	No/unknown value	1823-12-23
Николай Лобачевски		Nikolai Lobachevsky	математик профессор университет профессоры	1792-11-20 1793-11-02 1792-12-01	Түбән Новгород	1856-02-12 1856-02-24
Иван Гвоздев			галим	1821	Voskresenovka	1873-08-06
Иван Знаменский			язучы	1853	No/unknown value	1882-08-23
Иван Добротворский			тарихчы	1832-06-10	Strilky	1883-09-07
Виктор Пасхалов		Viktor Pashalov	композитор	1841-04-18 1841-04-30	Сарытау	1885-03-01 1885-03-13
Николай Виноградов			табиб	1831	Выкса	1886
Николай Ильминский		Nikolay Ilminsky	телбелгеч тәрҗемәче	1822-04-23 1822-05-05	Пенза	1891-12-27
Дмитрий Гусев			галим	1845	Иванырс	1894-10-19
Иван Журавлев				No/unknown value	No/unknown value	1895-05-17
Николай Булич		Nikolay Bulich	literary historian филолог фәлсәфәче әдәбият белгече университет профессоры man of letters	1824-02-03 1824	Курган	1895-05-24
Василий Тимофеев	православие миссионеры		тәрҗемәче	1836	Чиябаш	1895-12-14
Иосиф Готвальд		Iosif Gotwald	шәркыятьче	1813-10-13	Рачибуж	1897-08-07
Владимир Бечко-Друзин				1824	Россия империясе	1898-04-23
Andrey Volkov			илаһиятче фәлсәфәче университет профессоры	1844	Россия империясе	1902
Александр Гусев			галим Orthodox theologian	1845-08-23 1842	Тевир гөбернәсе	1904-07-08 1904
Александр Штукенберг		Alexander Shtukenberg	җирбелгеч	1844-09-07	Вышни-Волочок	1905-03-31
Николай Лүбимов			галим pathologist университет профессоры	1852-05-09	Уфа	1906-02-20
Александр Владимирский			мөхәррир	1821	Нижгар өязе	1906-04-29
Эмилиан Адамүк		Emilian Adamyuk	күзбелгеч	1839-06-11	Белск-Подләски	1906-09-05
Сергей Дьяченко		Sergey Dyachenko (mayor)	хөкемче	1846-10-04	Харьков	1907-01
Павел Замятнин		Zamyatnin Pavel Irinarchovich	railway engineer	1846-03-01		1908-07-24
Степан Смоленски			композитор дирижёр музыка белгече choir director университет профессоры палиюгрыф музыка педагогы	1848-10-20 1848-10-08	Казан	1909-08-02 1909-07-20
Эммануил Пёльцам		Emmanuil Pöltsam	хайванатбелгеч taxidermist	1837-12-11	Тарту	1912-04-24
Михаил Кандаратский			хирург	1854-11-07	Зөя	1912-10-20
Николай Ивановски			дин белгече	1840	Архангельск губернасы	1913-10-26 1913
Фөдор Казин		Fedor Kazin	сәясәтче	1858-07-26	Казан губернасы	1915-03-02
Михаил Богословский			укытучы	1844-01-11	Ekstal	1915-07-04
Владимир Черняев				1893-01-04	Казан	1916-03-21
Александр Соловьев	Россия империясе сәясәтчесе	Alexander Solovyov	сәясәтче укытучы нәшир мөхәррир	1853-11-18	Россия империясе	1918-12-03
Яков Богородски			галим	1841-10-14	Bogorodskoe, Voskresensky District	1920-07-31
Николай Бобровников				1854	Казан	1921-02-02
Николай Катанов		Nikolai Katanov	телбелгеч университет профессоры шәркыятьче төркиятче ethnographer фольклорчы numismatist	1862-05-18 1862-05-06	Янәсәй губернасы	1922-03-09 1922-03-10
Семөн Зимниски			галим	1873-12-12	Khislavichi	1927-12-10
Дмитрий Егоров		Dmitry Egorov	математик университет профессоры	1869-08-10 1869-12-02 1869-12-10	Мәскәү	1931-09-10
Андрей Яблоков			язучы	1855		1933-03-31
Николай Ашмарин			телбелгеч lexicographer язучы	1870-09-22	Ядернә	1933-08-26
Исаак Алуф		Isaak Aluf	галим табиб невролог университет профессоры	1885-11-30 1883-11-30	Полатск	1935-07-20
Виктор Несмелов		Viktor Nesmelov	илаһиятче фәлсәфәче университет профессоры	1863-01-01 1863-01-13	Vertunovka	1937-06-30
Нургали Надиев	педагог	Nurgali Nadeev	укытучы педагог	1882-08-20	Сөләү	1940-06-21
Владимир Петляков		Vladimir Petlyakov	military flight engineer инженер очучы инженер-конструктор	1891-06-15	Ростов-на-Дону	1942-01-12
Сергей Зыбин				1862-10-21	Мәскәү	1942-06-30
Михаил Покровский			classical philologist әдәбият белгече университет профессоры	1869-01-02 1868 1868-12-21	Тула	1942-08-10
Михаил Франк			математик	1878-12-11	Мәскәү	1942-09-09
Дмитрий Петрушевский		Dmitry Petrushevsky	тарихчы medievalist	1863-09-01	Кобрынове	1942-12-12
Алексей Богородский				1870-11-08	Казан	1943
Глеб Бонч-Осмоловский		Gleb Bonch-Osmolovsky	галим	1890-10-22 1890	Блонь	1943-11-01 1943
Михаил Зевахин				1922-09-12	Яраң өязе	1944-01-13
Вера Вильковиская		Vera Vilkoviskaya	рәссам	1890	Казан	1944-04-03
Андрей Агафонов		Andrey Fyodorovich Agafonov	галим	1884-11-25	Самар	1946-06-20
Николай Чеботарёв			математик университет профессоры	1894-06-03	Каманича	1947-07-02
Fyodor Krasavin		Fyodor Krasavin	гаскәрбашы	1896-02-21	Тимонино (Любиман кӀошт)	1948-10-11
Лев Галлер		Lev Galler	хәрби хезмәткәр	1883-11-17 1883	Выборг	1950-07-12
Сергий Королөв		Sergius (Korolov)	баш әскаф	1881-01-18	Мәскәү	1952-12-18
Николай Фешин		Nikolai Ivanovich Fechin	рәссам	1881-11-26 1881-12-09	Казан	1955-10-05
Петр Дульский			педагог сәнгать белгече музей эшлеклесе нәшир	1879-03-23	Orhei	1956-03-08
Иван Домрачев			хирург	1889-10-26	Әҗем	1960-04-28
Павел Гурьянов				1918-12-15	Ширбәт	1960-06-16
Александр Васильченко		Aleksandr Vasilchenko	очучы-сынаучы хәрби хезмәткәр	1911-11-23	Staraya Bezginka	1960-11-08
Бруно Зернит				1914-08-09	Скривери	1960-12-06
Сергей Филченков		Sergey Filchenkov		1915-03-18	Воробьи	1965-11-30
Елизавета Ласточкина			галим	1869-06-05	Shusha	1967-01-01
Николай Максимов		Nikolay Ivanovich Maksimov	aerospace engineer chief executive officer	1911-05-19	Semilei	1967-05-05
Анатолий Чехов				1923-05-02	Менделеевск	1967-06-06
Владимир Баранов			ботаник	1889-02-21	Олы Нырты	1967-08-03
Александр Арбузов		Aleksandr Arbuzov	химик уйлап табучы сәясәтче	1877-08-31	Арбузов-Бәрән	1968-01-21
Товий Эпштейн			галим	1895-12-15	Даугавпилс	1969
Анатоли Сибиркин			галим	1907	Мәскәү	1970-10
Фөдор Савельев				1918-12-25	Яңа Чишмә вулысы	1970-11-19
Михаил Родных		Mikhail Rodnykh		1906-11-05	Воронеж	1970-12-28
Николай Якушенко			актёр	1897-11-29	Калуга	1971-02-07
Александр Ключарев		Aleksandr Klucharyov	композитор дирижёр	1906-02-19	Казан	1972-03-30
Гани Сафиуллин	Сәвитләр Берлеге Каһарманы	Ganiy Safiullin	гаскәрбашы	1905-07-01	Арча районы	1973-10-14
Борис Машковцев		Boris Mashkovtsev		1922-07-09	Биштау	1973-11-23
Александр Курынов		Aleksandr Kurynov	авыл атлетикачы	1934-07-18	Уршелски	1973-11-30
Рәшит Нәҗметдинев		Rashid Nezhmetdinov	шаһматчы шашис	1912-12-15	Актүбә	1974-06-03
Николай Аржанов	Сәвитләр Берлеге Каһарманы	Nikolay Arzhanov	очучы-сынаучы	1913-03-10	Вокшево	1976-02-07
Моисей Иткин			инженер	1902-02-25	Калышки	1978-08-21
Михаил Нужин		Mikhail Nuzhin		1914-10-21	Ostrozhka	1983-08-11
Павел Саначин			мигъмар	1918-07-12	Бөрсет	1984-05-05
Владимир Лушников		Vladimir Lushnikov		1914-05-29	Казан	1985-03-31
Нәҗип Җиһанов	татар композиторы	Nazib Zhiganov	композитор музыка педагогы сәясәтче	1911-01-02	Җаек	1988-06-02
Семен Коновалов	Советлар Берлеге Каһарманы	Semyon Konovalov		1920-02-15	Югары Ослан районы	1989-04-04
Вассиан Порфирьев			ботаник	1907-12-10	Мәскәү	1990-02-22
Павел Аксёнов			хәрби хезмәткәр	1899-01-28	Покровское	1991-05-07
Борис Арбузов			химик сәясәтче	1903-10-22	Пулавы	1991-11-06
Геннадий Мигачёв			язучы шагыйрь	1972-04-26	Казан	1992-05-12
Александр Ступишин			галим	1912-06-26	Псков	1992-12-14
Иван Кобяков	Сәвитләр Берлеге Каһарманы		хәрби хезмәткәр	1917-01-21	Чырвоная Слабада	1993-12-02
Юрий Бабанов				1931-12-12	Казан	1995-10-30
Сергей Абуладзе			хирург	1949-10-04	Бишкәк	1995-11-09
Герман Качин			актёр киноактер	1937-11-29 1938-11-29	Казан	1996-07-13
Александр Бондаренко				1922-09-09	Слободышче	1997-08-20
Сергей Лывин		Sergey Lyvin	рәссам	1923-09-29	Черемыш	2000-03-18
Васили Игнатьев				1917-03-12	Zagoski	2002-03-20
Петр Бетев			актёр	1926-12-20	Кызылъяр	2002-03-26
Марат Вахитев				1926-06-26	Минзәлә шәһәре	2002-07-08
Әнвәр Баһаветдинов			сәясәтче	1925-11-27	Кама Тамагы районы	2002-10-25
Михаил Девятаев	Сәвитләр Берлеге Каһарманы	Mikhail Devyatayev	язучы очучы хәрби хезмәткәр	1917-07-08	Тәрби	2002-11-24
Ирина Студенсова			галим	1933-05-01	Казан	2002-12-17
Сергей Кнәзев			сәясәтче	1908-09-12	Тын гаскәре өлкәсе	2002-12-31
Елизавета Белогорская				1925-08-19	Иркутск	2003-01-01
Николай Бурмистров				1925-12-25	Чулпан	2004-02-29
Михаил Боголюбов				1922-09-06	Гәреч	2004-06-18
Анна Гацулина		Anna Gatsulina	балет артисты ballet teacher	1910-09-22	Волгоград	2004-07-07
Маргарита Беляева				1912-12-30	Чистай	2004-11-10
Вячеслав Алемасов		Vyacheslav Alemasov	физик	1923-07-11	Казан	2006-06-15
Юрий Нәзмиев			сәясәтче РФ Дәүләт думасы депутаты	1946-08-19	Казан	2006-07-27
Владимир Крупин			табиб хирург	1925-07-21	Тәтеш	2006-10-03
Геннадий Паушкин		Gennadiy Paushkin	тәрҗемәче язучы	1921-02-28	Бишбалта бистәсе	2007-10-15
Алексей Дедков			галим	1924-04-01	Дәтково	2007-11-29
Билсур Габделхәев			галим	1936-10-29	Txistoprudni	2008-03-18
Галина Ишкова		Galina Ishkova	актёр	1927-08-24	Юдиха	2008-12-01
Николай Калашников				1929-08-06	Kvasnikovka (Saratov oblast)	2009-07-19
Петр Полушкин		Pyotr Polushkin		1924-07-14	Баранчински	2009-09-19
Владимир Булыгин				1916-04-17	Казан	2010-01-23
Андрей Банников				1930-08-25	Алатыр	2010-07-25 2010-06-25
Анатолий Басов				1923-01-18	Киев	2010-08-07
Владимир Богоявленски				1931-03-18	Шостка	2012-05-06
Пётр Старостин				1936-07-24	Пӱнчэҥер (Марий Тӱрек кундем)	2012-07-03
Витали Тимерәсев			икътисадчы	1937-09-06	Аксубай районы	2013-05-20
Сәйяр Айдаров			мигъмар	1928-06-25	Казан	2014-01-02
Александр Салагаев		Alexander Leonidovich Salagaev	социолог профессор	1952-03-17	Казан	2014-07-18
Юрий Благов				1937-02-10	Югары Ослан	2014-10-23
Виктор Игошкин				1933-10-05	Сосновка	2015-02-19
Александр Машин			футболчы	1953-07-30	Казан	2016-02-04
Юрий Борисенко			укытучы	1940-10-09	Амурдагы Комсомольск	2016-07-05
Алексей Богданов				1923-10-28	Turki	2017-07-27
Михаил Рокицкий			medical researcher табиб сәясәтче РФ Дәүләт думасы депутаты	1931-09-28	Санкт-Петербург	2018-11-26
Владимир Булатов				1946-12-27	Казан	2019-02-21
Василий Лихачев		Vasily Likhachev	сәясәтче дипломат дәүләт эшлеклесе РФ Дәүләт думасы депутаты	1952-01-05	Түбән Новгород	2019-04-08
Виктор Малков			галим	1931-10-08	Биләр	2019-06-24
Андрей Визел				1930-10-19	Санкт-Петербург	2019-11-14
Ирина Дубинина			пианист музыка педагогы	1923-11-28	Воронеж	2021-01-12
Дамир Динниулов		Damir Dinniulov	хәрби хезмәткәр	1962-12-23	Казан	2021-06-04
Андрей Вазанов		Andrey Vazanov		1962-07-24	Казан	2022-03-25

Галерея

• 
  Ярославль могҗиза тудыручылар чиркәве

Моны да карагыз

Казанның истәлекле урыннары
Герб Казани