Копейск

Копейск
	Копейск
	рус. Копейск
	Байрак[d]
Нигезләнү датасы	1907
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Копейск шәһәр бүлгесе
Административ-территориаль берәмлек	Копейск шәһәр бүлгесе, Чиләбе өязе, Чиләбе округы, Урал өлкәсе һәм Чиләбе өлкәсе
Сәгать поясы	UTC+05:00
Халык саны	147 573 (2017),; 147 806 (1 гыйнвар 2021)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	200 метр
Мәйдан	236,71 км²
Почта индексы	456600–456602, 456604, 456607, 456609, 456610, 456612, 456614, 456617–456623, 456625, 456629 һәм 456652–456659
Рәсми веб-сайт	kopeysk-okrug.ru
Җирле телефон коды	35139
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
	Копейск Викиҗыентыкта

Копейск — Чиләбе өлкәсендә урнашкан шәһәр, халык саны буенча Чиләбе өлкәсенең бишенче шәһәр, Чиләбенең иярчен шәһәре.

Халык саны — 137 604 кеше.^[3]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Чиләбедән 20 километр көньяк-көнчыгыштарак урнашкан. Көньяк Урал тимер юлының Копейск станциясе.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Копейск климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Уртача максимум, °C	−10,8	−8,1	−0,6	10,2	18,4	22,8	24,5	21,5	15,9	6,4	−1,9	−8,2
Уртача минимум, °C	−20,5	−19,3	−12,2	−0,8	6,2	11,5	14,2	11,4	6,4	−1	−9,3	−16,9
Явым-төшем нормасы, мм	21	15	15	24	43	61	86	54	39	35	27	23	443
Чыганак: Гидрометцентр

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Копейск 1907 елда Тугайкүл станицасы урынында нигезләнә (беренче тапкыр 1810 елда телгә алына).^[4] Башта Челябинские Копи (Челябкопи) исемен йөрткән.

1928 елда шәһәр тибындагы бистә статусын ала; 1933 елда Копейск шәһәренә үзгәртеп корыла.

1937 елдан — өлкә буйсынудагы шәһәр.

2004 елда Копейск составына Бажово, Вахрушево, Железнодорожный, Октябрьский, Потанино һәм Старокамышинск бистәләр кертеләләр, шуның сәбәпле шәһәрнең халкы 1,5 тапкырга үсә.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1926^[5]	1931^[5]	1939^[5]	1959^[6]	1970^[7]	1979^[8]	1989^[9]	2002^[10]	2010^[3]
~9 000	~24 900	~44 600	160 713	155 799	145 905	79 048	73 342	137 604

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт	2002^[11]	2010^[12]
руслар	87,0%	85,8%
татарлар	5,9%	5,7%
башкортлар	1,2%	1,6%
украиннар	3,0%	2,0%
алманнар	3,0%	2,0%

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1990-елларга кадәр икътисад нигезен күмер чыгару тәшкил иткән, хәзерге вакытта барлык шахталар ябылганнар.

Машиналар төзү заводы (тау-чыгару җиһазларны ясау), пластмасс заводы (артиллерия снарядларны, ракеталарны ясау), автомобилләр ремонтлау заводы, ремонтлау-механика заводы, радио һәм телевизион аппаратураны ремонтлау заводы.

Мебель фабрикасы, тегү фабрикасы.

Транспорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Копейскига Чиләбедән шәһәр автобуслары һәм машрут таксилары баралар.

1949 елда 1995 елга хәтле шәһәрдә трамвайлар хәркәте булган. 1949—1976 елларда Чиләбе белән трамвай элемтәce булган.

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мөхәррәм Галимов (1907–1990), авиация генерал-майоры. I класслы штурман, СССРның атказанган хәрби штурманы.
Александр Градский — рус җырчысы, мультиинструменталист, җырлар авторы, шагыйрь, композитор.

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

[_6b23dc454374bf0d-1] 1,0 ^1,1 ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:P764https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203

[_4a17b2e440a9b658-2] ttps://web.archive.org/web/20170731141731/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar

[gks.ru-3] 3,0 ^3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-23

[4] ttp://www.kopeisk.ru/city/

[autogenerated1-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 http://www.mojgorod.ru/cheljab_obl/kopejsk/index.html

[6] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php

[7] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php

[8] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php

[9] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php

[10] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php

[11] 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-01-27

[12] 2010 ел сан алу базасы

[B1-13] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 бу торак пунктта яшәүче татарлар саны ясалма рәвештә киметелгән булырга мөмкин

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[1]

к б ү Татарлар саны буенча Русия торак пунктлары
> 100 мең кеше	Казан • Уфа^[1] • Яр Чаллы • Мәскәү • Түбән Кама
> 50 мең кеше	Әлмәт • Стәрлетамак^[1] • Сембер • Ижау • Чиләбе
> 25 мең кеше	Екатиринбур • Октябрьски^[1] • Ырынбур • Нефтекама^[1] • Самар • Яшел Үзән • Пирем • Азнакай • Салават^[1] • Туймазы^[1] • Петербург • Төмән • Әстерхан • Алабуга • Бөгелмә • Тольятти • Лениногорски
> 10 мең кеше	Түбән Варта • Зәй • Чистай • Магнитогорски • Омск • Дүртөйле^[1] • Норлат • Арча • Соргыт • Тубыл • Баулы Саранск • Мәләкәс • Буа • Сарытау • Бәләбәй^[1] • Кукмара • Нижгар • Нефтеюганск • Чишмә^[1] • Пенза • Җәлил • Менделеевск • Әгерҗе • Зылатаус • Мамадыш
> 5 мең кеше	Йошкар-Ола • Волгоград • Новосибирск • Ишембай^[1] • Красноярск • Мәләвез^[1] • Актаныш • Урта Әләзән • Орски • Сызран • Сарапул • Минзәлә • Күзнәй • Яңавыл^[1] • Тум • Первоуральск • Күмертау^[1] • Учалы^[1] • Агыйдел • Байлар Сабасы • Чакмагыш^[1] • Ноябрьск • Прокопьевск • Түбән Мактама • Волжск • Балтач • Копейск • Бөре^[1] • Можга • Сарман • Мөслим • Бүздәк • Кама Аланы • Кемерово • Раевский^[1] • Түбән Тагил • Нократ Аланы • Урыссу • Дзержинск • Толбазы^[1] • Бакалы^[1] • Чаткы • Белорет • Актүбә • Биектау • Өркет • Троицк • Иске Кулаткы • Шыгырдан • Когалым • Приютово^[1] • Балык Бистәсе • Шәмәрдән • Яңа Уренгой • Ростов-на-Дону • Благовещен^[1] • Васильево • Югары Пышма • Богырыслан
Моны да карагыз: Татарлар саны буенча Балтыйк буе илләре, Украина, Казакъстан торак пунктлары ↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 бу торак пунктта яшәүче татарлар саны ясалма рәвештә киметелгән булырга мөмкин