Эчтәлеккә күчү

Туймазы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Туймазы latin yazuında])
Туймазы
БайракИлтамга
Нигезләнү датасы 1912
Сурәт
Дәүләт  Россия
Нәрсәнең башкаласы Туймазы районы
Административ-территориаль берәмлек Туймазы районы
Халык саны 68 256 (1 гыйнвар 2018)[1]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 120 метр
Мәйдан 43 км²
Почта индексы 452750
Рәсми веб-сайт tujmazy.ucoz.ru
Беренче язма телгә алу 1912
Җирле телефон коды 34782
Карта
 Туймазы Викиҗыентыкта

Туймаз́ы (рус. Туймазы) — Башкортстанның Туймазы районы үзәге, 1960 елдан шәһәр статусына ия. 65,9 мең кеше яши. Үсән елгасы буена урнашкан.

Тарихи мәгълүматлар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Төзелеп килүче Бөгелмә – Уфа тимер юлы станциясе буларак 1912 елдан билгеле. Исеме – Туймазы елгасыннан.[2] 1923 елның маенда волостьларның эреләтүе барышында Төмәнәк, Түбән Зәет, Атнагол һәм Югары Бишенде волостьлары бер Атнагол волостенә берләштерелә, үзәге итеп Туймазы станциясе бистәсе тәгаенләнә.
1930 елдан – Туймазы районы үзәге. 1937 елда эшчеләр бистәсе статусын ала. Шул ук елда Кандыр һәм Туймазы районнарына бүленә, 1956 елда кире берләштерелә. Туймазы шәһәренә һәм районы язмышына хәлиткеч тәэсир нефть ятмаларының табылуы ясый. 1944 елда Нарыш авылы янында (хәзерге Октябрьский) девон катламнары ачыла. Шул ук елда Туймазыда махсус геофизик экспедиция оештырыла.

1917 елда станция Төмәнәк вулысына карый.

Халык саны
1939[3]1959[3]1967[4]1970[3]1979[3]1986[4]1987[5]1989[3]1992[4]1996[4]
922022 99631 00036 72143 65852 00054 00058 40860 80063 700
1998[4]2000[4]2001[4]2002[3]2003[4]2005[4]2006[4]2007[4]2008[6]2009[7]
63 70063 40063 20066 68766 70066 30065 90065 60065 70665 750
20102011[4]2012[8]2013[9]2014[10]2015[11]2016[12]2017[13]1 гый 2018[1]1 гый 2019[14]
66 83666 80066 92467 08867 58768 03768 34068 41068 25668 587
2020[15]2021[16]
68 24668 349

2002 елгы сан алу буенча Туймазыда иң күбе татарлар яши (44,2%). Чынлыкта бу сан тулы түгел. 25,3% башкорт итеп язылган, руслар – 27,7%.

1990 елда Туймазыда Татар драма театры эшли башлый. Ул Башкортстанда икенче профессиональ татар театры.

Ислам
Христианлык

Танылган шәхесләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. 1,0 1,1 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 годаФедераль дәүләт статистикасы хезмәте.
  2. Сайт Туймазинского района. История, archived from the original on 2017-07-05, retrieved 2011-07-05 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Население Башкортостана:XIX-XXI века: статистический сборник. — 2008.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Народная энциклопедия «Мой город». Туймазы
  5. Народное хозяйство СССР за 70 летМосква: ЦСУ РСФСР. — 766 бит
  6. 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года
  7. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года
  8. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года
  9. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктовРосстат, 2013. — 528 бит
  10. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года
  11. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года
  12. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar
  13. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 годаМосква: Росстат, 2017.
  14. Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан — 2019.
  15. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года
  16. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)