Туймазы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Туймазы latin yazuında])
Туймаз́ы
Карта
Ил Россия
Регион Башкортстан
Район Туймазы районы
Координатлар 54°36'тн, 53°42'кнч
Халык саны 65855 кеше
Телефон коды 34782
Почта индексы 452750

Туймаз́ы (рус. Туймазы) — Башкортстанның Туймазы районы үзәге, 1960 елдан шәһәр статусына ия. 65,9 мең кеше яши. Үсән елгасы буена урнашкан.

Тарихи мәгълүматлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Төзелеп килүче Бөгелмә – Уфа тимер юлы станциясе буларак 1912 елдан билгеле. Исеме – Туймазы елгасыннан.[1] 1923 елның маенда волостьларның эреләтүе барышында Төмәнәк, Түбән Зәет, Атнагол һәм Югары Бишенде волостьлары бер Атнагол волостенә берләштерелә, үзәге итеп Туймазы станциясе бистәсе тәгаенләнә.
1930 елдан – Туймазы районы үзәге. 1937 елда эшчеләр бистәсе статусын ала. Шул ук елда Кандыр һәм Туймазы районнарына бүленә, 1956 елда кире берләштерелә. Туймазы шәһәренә һәм районы язмышына хәлиткеч тәэсир нефть ятмаларының табылуы ясый. 1944 елда Нарыш авылы янында (хәзерге Октябрьский) девон катламнары ачыла. Шул ук елда Туймазыда махсус геофизик экспедиция оештырыла.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1917 елда станция Төмәнәк вулысына карый.

Халык саны
1939[2]1959[2]1970[2]1979[2]1989[2]2002[2]20102016[3]1 гый 2018[4]1 гый 2019[5]
922022 99636 72143 65858 40866 68766 83668 34068 25668 587

2002 елгы сан алу буенча Туймазыда иң күбе татарлар яши (44,2%). Чынлыкта бу сан тулы түгел. 25,3% башкорт итеп язылган, руслар – 27,7%.

Мәдәният[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1990 елда Туймазыда Татар драма театры эшли башлый. Ул Башкортстанда икенче профессиональ татар театры.

Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ислам
Христианлык

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]