Күзнәй

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Күзнәй latin yazuında])
(Кузнецк битеннән юнәлтелде)
Кузнецк
Карта
Ил Россия
Республика Пенза өлкәсе
Шәһәр бүлгесе Кузнецк
Координатлар 53°7'0"тн, 46°36'0"кнч
Нигезләнгән 1699
Мәйдан 42 км²
Мәркәз биеклеге 240 м
Халык саны 88 883 кеше
Сәгать кушагы UTC+3
Телефон коды +7 84157
Почта индексы 442530
Автомобиль коды 58
Рәсми сайт gorodkuzneck.ru
Кардәш шәһәрләр Дьюла[d]
Бүләкләр

Кузнецк (Күзнәй, рус. Кузнецк) — Россиядә шәһәр, Пенза өлкәсенең халык саны буенча икенче шәһәр.

Халык саны — 88 883 кеше.[1]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Кузнецк Труёв елгасы (Сыры кушылдыгы) өстендә, Пензадән 121 километр көнчыгыштарак урнаша. Куйбышев тимер юлының Кузнецк тимер юл станциясе.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Уртача еллык температура — +5,3 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 3,3 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 67,5%
Кузнецка климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 6 9 17 28 35 38 40 37 32 25 13 8 23,6
Уртача максимум, °C −5 −5 1 12 20 24 26 24 18 10 0 −5 10
Уртача температура, °C −9,5 −9,8 −4,7 5,9 14,4 19,2 21,3 19,0 13,1 5,3 −3,4 −8,9 5,3
Уртача минимум, °C −12 −13 −7 1 7 11 13 12 7 2 −5 −11 0,4
Абсолют минимум, °C −37,2 −36 −32,8 −14 −6 −2 4 0 −6 −18,9 −31 −35 −17,9
Чыганак: NASA. База данных RETScreen myWeather2.com tutiempo.net

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Кузнецк 1699 елда Труёво авылы буларак нигезләнә. Воскресение чиркәве төзелүдән соң авыл Труёво-Воскресенское исемен ала.

1780 елда Кузнецк шәһәренә үзгертеп корыла һәм Сарытау калгайлыгы (1797 елданСарытау губернасы) Кузнецк өязе үзәге була.

1856 елда Кузнецкдә 4 чиркәү, 1699 йорт һәм 122 лавка (кибет) булган. 1876 елда шәһәр аша Моршанск-Сердобск тимер юлы төзелә.

1918 елда шәһәрдә совет хакимияте урнаштырыла.

1928 елданУрта Идел өлкәсе Кузнецк районы үзәге; 1939 елданПенза өлкәсе составында.

1980 елда шәһәр «Хөрмәт билгесе» белән бүләкләнә.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1840[2] 1856[3] 1897[4] 1913[3] 1926[3] 1931[3] 1939[3] 1959[5] 1970[6] 1979[7] 1989[8] 2002[9] 2010[1]
10 626 ~11 800 20 473 ~26 500 ~30 000 ~31 100 ~37 800 56 880 84 102 93 642 98 588 92 050 88 883

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт 2002[10] 2010[11]
руслар 86,2% 84,7%
татарлар 8,4% 9,2%
мордва 2,9% 2,2%

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Радиоприборлар, конденсаторлар, текстиль машиналар төзү, күн заводлары; икмәк, өй җиһазлар комбинатлары, тегү фабрикасы.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-01 
  2. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 http://www.mojgorod.ru/nizhegor_obl/knjaginino/index.html
  4. http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1340
  5. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  6. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-01-30 
  11. 2010 ел сан алу базасы