15 гыйнвар
(15 январь битеннән юнәлтелде)
15 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның унбишенче көне. Ел ахырына кадәр 350 көн кала.
| ← гыйнвар → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халыкара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Милли[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бразилия:[1]
- Олылар көне
- Ышаныч көне
Венесуэла – Укытучы көне.[2][3]
Индонезия – Дингез һәм океан көне бәйрәме.
Корея Халык Демократик Җөмһүрияте – Корея әлифбасы көне.[1][2][3][4]
Куба — Кубин фәне көне (1960).[2][3][5][6][7]
Малави – Джон Чилембве (en) көне.[2][3][4][5]
Мексика – Композитор көне.[2][3]
Нигерия – Хәрби көчләр көне.[2][3][4]
Хорватия – чит милләтләрның илнең бәйсезлеген кабул итү көне (1992 ел).[8][9][10]
Вашингтонда уздырылган чарадагы шоколад тышлы кекслар
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Һиндстан- Халыкара качаклар һәм мигрантлар көне.[3][11]
- Бөтендөнья композиторлар көне.[1]
Википедия көне (en) — 2001 елда барлыкка килә.[1][5][8][9]- Интерлингва ясалма теле көне (1951 ел).[5]
- Бразилия:[1]
Рио-де-Жанейро замандаш сәнгать музее көне.- Филателия басмалары көне.
Нова Игуасу, 
Параиба до Сул һәм 
Мадейра утравында урнашкан 
Санта Круз муниципалитет бәйрәмнәре.
Испания иленең төньягындагы каталан телле 
Көньяк Серданья өлкәсендәге 
Прулланс шәһәре көне.
Капо Верде – Таррафал муниципалитеты бәйрәме.[1]
Мисыр — агачлар утырту көне.[4][8][9]
Перу – 
Хуанкавелика шәһәрендә (шул ук исемле өлкә башкаласы) Niño Perdido бәйрәме.[2]
Төркия – Һаваны пычратуга каршылык атнасы.[12]
Һиндстан:
- Хәрби көчләренең җир гаскәре (армия) көне.[4]
- Сидераль кышкы кояш торгынлыгына бәйле Макар Санкранти (en) бәйрәм чоры дәвам итә:[2]
- Керала штатының Сабаримала хаҗилек урынында Макаравилакку бәйрәме.
- Көньяк Һиндстан (Андра Прадеш, Карнатака, Керала һәм Тамил Наду штатларын, Лакшадвип һәм Пондичерри махсус территорияләрен узенә алган як, Һиндстанның 19.31% җирлеген ала)да – Маату Понгал (en), Жалликатту (en) чаралары.[3][4]
Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1609 — Вольфенбүттел каласында дөньяда беренче гәзит чыгарыла башлый (Aviso Relation oder Zeitung).
- 1966 — Бөгелмәдә Ярослав Һашек музее ачылды.
- 2001 — Википедия сайтының инглиз бүлеге үз эшен башлый.
Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:15 гыйнвар көнне туганнар
- 1622 — Жан-Батист Мольер, классик фрацуз драматургы.
- 1725 — Пётр Румянцев,
- 1773 — Антуан-Леонар Шези,
- 1850 — Софья Ковалевская,
- 1866 — Натан Седерблюм, швед рухание һәм экуменист, Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреаты.
- 1882 — Маргарита Коннаутская,
- 1885 — Иван Вольнов,
- 1887 — Габдрахман Фәхретдинов,
- 1891 — Диана Будисавлевич,
- 1893 — Драгиша Цветкович,
- 1895 — Арттури Илмари Виртанен,
- 1896 — Микъдәт Борындыков, татар совет дәүләт эшлеклесе.
- 1900 — Мәхмүд Максуд, татар язучысы, тәрҗемәче.
- 1902 — Назыйм Хикмәт,
- 1904 — Шакир Гайсин,
- 1905 — Наталья Менчинская,
- 1905 — Шәйхи Маннур, татар шагыйре һәм язучысы.
- 1907 — Хәмзә Мөхәммәдиев, совет сугышчысы, Советлар Берлеге каһарманы.
- 1908 — Афанасий Ковалёв, беларус совет дәүләт эшлеклесе.
- 1908 — Валентина Ивашева,
- 1908 — Зәйнәп Биишева, башкорт язучысы.
- 1909 — Әмир Чаныш, башкорт телендә иҗат иткән татар милләтле язучы.
- 1910 — Кәрим Дияров,
- 1910 — Рәүф Мортазин,
- 1911 — Нәҗип Җиһанов, татар композиторы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты.
- 1913 — Владимир Петров,
- 1914 — Хәмит Әюпов,
- 1915 — Александр Сидоренко,
- 1915 — Мета Антропова,
- 1916 — Борис Калоев,
- 1916 — Мәстүрә Сакаева,
- 1918 — Николай Казаков,
- 1918 — Селивёрст Давыдов,
- 1920 — Анисия Беспалова,
- 1920 — Самат Садриев, Бөек Ватан сугышы чоры Советлар Берлеге каһарманы, старшина (укчы).
- 1922 — Гариф Ибраһимов,
- 1923 — Зыятдин Арысланов,
- 1925 — Александр Павлов,
- 1925 — Әсгать Гарипов,
- 1925 — Зөфәр Ханов,
- 1925 — Шифа Рәҗәпев,
- 1926 — Рәис Баһаветдинов,
- 1926 — Рәфикъ Нишанов, үзбәк совет фирка-дәүләт эшлеклесе.
- 1929 — Мартин Лютер Кинг, АКШның мәшһүр кара тәнле рухание.
- 1929 — Мохтар Әхтәмов,
- 1930 — Нәүфәл Ризванов,
- 1930 — Рим Баянов,
- 1931 — Мурад Кажлаев,
- 1931 — Сәяр Хәбибуллин, татар композиторы.
- 1932 — Шакир Бикколов,
- 1933 — Әлфия Авзалова, Татарстанның халык артисты, Россиянең атказанган артисты, Җөмһүриятнең Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты, җырчы.
- 1934 — Әмир Абдразаков, башкорт кинорежиссёр, Салават Юлаев премиясе лауреаты (2006).
- 1936 — Игорь Яблоков,
- 1936 — Фаяз Дунай, татар язучысы.
- 1937 — Владимир Мордань, украин язучысы.
- 1939 — Әхмәт Бакыев,
- 1940 — Владимир Стариков,
- 1942 — Хәсән Назар, рус-башкорт тәрҗемәчесе.
- 1943 — Нәфисә Василова, Татарстанның халык артисты, җырчы.
- 1945 — Алексей Пахомов,
- 1947 — Кави Кәримов,
- 1947 — Мартин Чалфи,
- 1947 — Надежда Чернова,
- 1952 — Флюра Килдиярова, башкорт җырчысы.
- 1956 — Марат Кәбирев,
- 1957 — Валентина Жиромская, тарих галиме.
- 1958 — Владимир Ловчев, тарих галиме, Казан университеты профессоры.
- 1960 — Ләйсән Мөхәррәмова,
- 1961 — Тәлгать Әхмәдишин,
- 1965 — Миңзифа Искужина,
- 1976 — Александр Королюк,
- 1982 — Александр Суглобов,
- 1985 — Илшат Биләлов,
- 1985 — Яков Рылов,
- 1986 — Николай Лемтюгов,
- 1988 — Александр Гуцалюк,
- 1991 — Кирилл Полозов,
- 1993 — Дәлир Күзәев, Россия футболчысы (ярымсакчы).
- 1994 — Денис Гайсин,
Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:15 гыйнвар көнне вафатлар
- 1593 — Хван де Эррера,
- 1861 — Спиридон Михайлов,
- 1865 — Эдвард Эверетт,
- 1899 — Василий Флоринский,
- 1903 — Василий Видинеев,
- 1915 — Николай Умов,
- 1919 — Карл Либкнехт, Германияның коммунист партиясенең оештыручыларыннан берсе.
- 1919 — Роза Люксембург, Европа инкыйлаби сул социал-демократиясенең эшлеклесе, марксизм теоретигы, фәлсәфәче, икътисадчы һәм публицист.
- 1929 — Лев Урванцов,
- 1932 — Андрей Гордягин,
- 1938 — Ягъкуб Хәлили, нәшир, мөхәррир.
- 1940 — Каллирои Паррен,
- 1942 — Николай Андреев,
- 1944 — Муллаяр Сыртланов, Бөек Ватан сугышы чоры Советлар Берлеге каһарманы, өлкән сержант (укчы).
- 1950 — Альма Карлин,
- 1958 — Евгений Шварц,
- 1967 — Давид Бурлюк, футурист шагыйрь, рәссам.
- 1968 — Александр Долуханян,
- 1970 — Николае Коваль, молдаван совет фирка-дәүләт эшлеклесе.
- 1986 — Габдулла Бичурин, ТАССР ДИК рәисе.
- 1987 — Кузьма Парфёнов,
- 1987 — Мәгъсүм Хөсәенов, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 1989 — Борис Лаптев,
- 1994 — Мидхәт Габдуллин,
- 1998 — Алексей Пашков,
- 2004 — Муса Гали, татар язучысы.
- 2005 — Милда Виктурина,
- 2007 — Лалә Оралоглу, Төркия кино актрисасы, режиссер.
- 2008 — Фәридә Камалетдинова,
- 2009 — Вероника Дударова,
- 2012 — Валерий Кокин,
- 2012 — Мөҗип Низамиев,
- 2013 — Рәүф Бәратов,
- 2014 — Роза Хәлиуллина, шагыйрә.
- 2015 — Әминә Сафиуллина, «Татарстан» радиосы дикторы.
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ислам[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Христианлык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көнбатыш Христианнарда[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көнчыгыш христианнарда[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
.svg){kind=small}
Бердәм Католик һәм Православ изгеләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Исем бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Александр Алис Альфред Арнольд Аурэл Борис Видос Витус Гуждо Дабровка Далемир Добрава Доброслав Домаслав Дорис Гавриил Закхей Зорсис Ида Имберт Исидор Итала Итта Иулиания Йоханнес Йухани Кларисца Клариш Колос Кузьма Лаура Лауритс Лив Лоранд Лорант Лоренц Лоттен Майк Макары Максим Мариан(ус) Марк(ус) Маур(ус) Маури Миег Михеаш Модест Мор Морик Паавали Пааво Пал Пальмер Павел Петр Поза Расилия Рахель Рахильда Реми Римма Сандор Серафим Сергей Сзигфрид Сзидор Сивия Сильвестр Солла Солья Феоген Узиэль Узон Узор Фабиан Феликс Феодотия Феопемпт Феопист Францишек Эфизио Эфизия Элигия Элигиуш Ян
Башка диннәр/ышанулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Рим империясе – Карменталия бәйрәм чараларының икенче көне.
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Cылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Календарь событий Calend.ru
- Православ исемнәре һәм көн бәйрәмнәре
- Portal Sao Francisco (Бразилия)
- Бөтендөнья Католикларның очрашу порталы, испан телендәге көн изгеләре бүлеге
- Франсыз телле дөнья көннәре порталы
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 (порт.) Feriados e eventos cíclicos
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 (исп.) Celebraciones
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 (фр.) Célébrations
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 (пол.) Święta
- ↑ (исп.) www.cuba.cu 2016 елның 4 март көнендә архивланган. : Ciencia cubana festeja su día con significativos aportes sociales.
- ↑ (исп.) www.prensa-latina.cu : Ciencia cubana festeja su día con significativos aportes sociales.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 (рус.) Праздники
- ↑ 9,0 9,1 9,2 (укр.) Свята і пам'ятні дні
- ↑ (рус.) День международного признания Хорватии
- ↑ (фр.) www.journee-mondiale.com(үле сылтама) : 15 janvier.
- ↑ (төр.) Bayramlar ve Yıl dönümleri