Екатеринбург

Екатеринбург
Ил	Русия
Регион	Свердловск өлкәсе
Координатлар	56°50'0"N, 60°35'0"E
Нигезләнгән	1723 ел
Элеккеге исемнәр	1924 елга хәтле — Екатеринбург 1991 елга хәтле — Свердловск
Мәйдан	491 км²
Климат	киметүче-континенталь
Рәсми тел	Урыс теле
Халык саны	1 377 738 кеше (2012) кеше
Халык тыгызлыгы	2806 кеше/км² кеше/км²
Агломерация	2 180 864
Милли состав	урыслар татарлар украинлар немецлар һ. б.
Дини состав	христианнар мөселманнар иудеилар һ.б.
Сәгать кушагы	UTCUTC+6
Телефон коды	+7 343
Почта индексы	620XXX
Рәсми сайт	екатеринбургг.рф/
Кардәш шәһәрләр	Сан-Хосе (Калифорния), Ферентино[d], Филибә[d] һәм Вупперталь
Кардәш шәһәрләр	Сан-Хосе (Калифорния), Ферентино[d], Филибә[d] һәм Вупперталь
Бүләкләр

Екатеринбург (тат. يكاتيرينبور, Екатиринбур, 1924 — 1991 елларда Свердловск) — Свердловск өлкәсенең административ үзәге, халык буенча Русиядә дүртенче шәһәр.

2020 елның 2 июленнән — «Хезмәт даны шәһәре».

География

Урынлаштыру

Екатеринбург Ауразиянең үзәк өлешендә, Урал тауларының көнчыгыш битләвендә, Исәт елгасының ике ярында, Мәскәүдән 1667 километр көнчыгыштарак урнашкан.

Екатеринбургдан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
			Киров ~ 833 км Пермь ~ 356 км	Серов ~ 356 км Түбән Тагил ~ 140 км	Тубыл ~ 571 км.
			Казан ~ 908 км Ижау ~ 618 км		Төмән ~ 325 км
			Уфа ~ 520 км Ырынбур ~ 892 км	Чиләбе ~ 225 км Магнитогорски ~ 461 км	Курган ~ 381 км Омск ~ 954 км

Сәгать поясы

Екатеринбург халыкара стандарт буенча Yekaterinburg Time Zone (YEKT) сәгать поясында урнаша. Бу сан, UTC системасы буенча исәпләгәндә, +6:00 гә тигез.

Климат

• Уртача еллык температура — +3 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 2,9 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 71%

Екатеринбург климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	5,6	9,4	17,3	28,8	33,4	35,6	38,8	37,2	31,9	24,7	13,5	8,6	38,8
Уртача максимум, °C	−9,1	−6,8	1	9,8	17,4	23	24,4	21,1	14,5	6,8	−2,8	−7,9	7,6
Уртача температура, °C	−12,6	−11,1	−3,8	4,3	11,3	17,1	19	15,9	9,8	3,4	−5,8	−11	3
Уртача минимум, °C	−15,7	−14,5	−7,6	0	6,2	12,1	14,4	11,9	6,4	−0,7	−8,3	−13,7	−0,7
Абсолют минимум, °C	−44,6	−42,4	−39,2	−21,8	−13,5	−2,3	1,5	−1	−9	−26,6	−39,2	−46,7	−46,7
Явым-төшем нормасы, мм	26	20	20	28	50	74	89	72	58	39	33	28	537

Халык

1840	1856	1897	1913	1926	1931	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
15 779	~16 900	~43 200	~53 500	~134 800	~223 800	~423 000	778 602	1 025 045	1 211 172	1 364 621	1 293 537	1 350 136

Милли состав

Милләт	2002	2010
урыслар	87,4%	89,1%
татарлар	3,8%	3,7%
украиннар	1,5%	1,1%
башкортлар	1,1%	1,0%

Екатеринбург агломерациясе

Екатеринбург агломерациясе — халык саны буенча Русиянең дүртенче агломерациясе. Халык саны — 2,2 млн кешедән артык. Агломерациянең беренче поясына Югары Пышма, Среднеуральск, Березов, Әрәмәле шәһәрләре, икенче поясына Первоуральск, Ревда, Полевской, Сысерть, Новоуральск шәһәрләре керә.

Эчке бүленеш

1. Югары Исәт районы
2. Тимер юл районы
3. Орджоникидзе районы
4. Киров районы
5. Октябрь районы
6. Чкалов районы
7. Ленин районы

Шәһәрдә туган күренекле кешеләр

• Ирина Колмогорцева (1930-2015), рәссам, Тукай премиясе (2015) лауреаты.
• Марат Әкбәров, тимеракята шуучы.
• Николай Хәбибуллин, хоккейчы.
• Руслан Насыйбуллин, кылычбаз.
• Дамир Хәмәдиев, футболчы.
• Олег Хәфизов, язучы.
• Марат Галимов, футболчы.
• Лилия Нәҗметдинова, спортчы, тренер (нәфис гимнастика), ТР атказанган физик тәрбия хезмәткәре.
• Әлфия Нәзметдинова, гимнаст.
• Роберт Ямьлеханов, футболчы.
• Евгений Дәүләтшин, футболчы һәм тренер.
• Алия Гәрәева (1988), спортчы (нәфис гимнастика) һәм тренер.

Татар матбугаты

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

• Алмашка!
• Методик җыентык
• Социализм юлы
• Урал тавышы
• Шәпи агай
• Яшь коммунар

Моны да карагыз

• Екатеринбург метрополитены
• Свердловск татар театры

Сылтамалар

	Викиҗыентыкта? Екатеринбург

• Рәсми сайт