Рәдүт (Ырынбур өлкәсе)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Рәдүт (Ырынбур өлкәсе) latin yazuında])
Рәдүт
Карта
Ил Русия
Өлкә Ырынбур өлкәсе
Район Сарыкташ районы
Координатлар 51°56'тн, 56°9'кнч
Авыл советы рәисе Зөфәр Габҗәлилов
Нигезләнгән 1742
Халык саны 683[1] кеше
Милли состав татарлар
Дини состав сөнни мөселманнар
Сәгать кушагы UTC+3
Телефон коды +7 (353 33)
Почта индексы 462113
Русча атамасы Никитино

Рәдүт (рус. Никитино, элек Никитинский редут) — Ырынбур өлкәсе, Сарыкташ районындагы татар авылы. Авылны көнчыгыш, төньяк hәм көнбатыштан Сакмар елгасы урата.

Тарихи белешмә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1742 елның сентябрендә Никитинский редут буларак нигезләнә. Ырынбурдан Сакмар кальгасе аша узгач 59-нчы чакрымда — Пречистинский, ә аннан ары 47-нче (Ырынбурдан — 106) чакрымда Олы Иек тамагы тәңгәлендә Воздвиженский кальгасе. Шул сузымда ике хәрби ныгытма редут та эшләнә: Пречистинскийдан 23-нче чакрымда — Никитинский, ә Воздвиженскийдан үрдәрәк 30-нчы чакрымда Чуртанлы елгасы тамагында аны уң яклап — Желтый редуты.

Никитинскийга солдатлар Татарстанның Чишмә крепостеннән күчерелә. Соңрак солдат халкы казачийлар катлавына билгеләнә. 1768 елда яңа кешеләр: Казан губернасыннан Солтанавыл нугайлары килеп утыра.[2]

Авылда яшәүче ир-ат халкы сакчылар хезмәтенә билгеләнә. Алар чикләрне казак урдасыннан саклый, 1812 ел сугышында катнаша. Рәдүттән 5 чакрым булган Каравыл, 6 чакрымдагы Маяк тауларына кадәрге җиргә хуҗа булалар. Черкас волостенә карый.

Авыл тиз үк ике мәчеткә дә ия булып ала. Хәлле казакларның ир балалары Ырынбурда, ә кыз балалар Каргалыда укый башлый. Ярлылар исә барлык фәнни, дини гыйлемнәрдән ерак булып, надан калалар. Совет власте урнашканнан соң, 1919 нчы елның сентябреннән башлап, мәдрәсә мәктәпкә әверелеп, башта ШКМ, аннары Рәдүт урта мәктәбе булып китә. 1937 елны мәчетнең манарысы төшерелеп, ул районның балалар ял йорты (пионерлар лагере) ителә.

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]


Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]