Эчтәлеккә күчү

Санкт-Петербург

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Санкт-Петербург latin yazuında])
(Sankt-Peterburg битеннән юнәлтелде)
Санкт-Петербург
Халык саны 5 597 763 (2024) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 27 май 1703 Edit this on Wikidata
Гимн Гимн Санкт-Петербурга Edit this on Wikidata
Хөкүмәт башлыгы Александр Беглов Edit this on Wikidata
Сәгать поясы Мәскәү вакыты, UTC+03:00, Европа/Мәскәү
Кардәш шәһәрләр Гданьск[1][2][3], Акаба[d][2], Искәндәрия[d][2], Алматы[2], Антверпен[2], Бакы[4][2][5], Бангкок[2], Барселона[2], Бәйтлеһем[d][2][6], Һавана[2], Һамбург[2][7], Даугавпилс[8][9][2], Дрезден[2][10], Дүшәнбе[2], Ереван[2], Загреб[2], Исфәһан[2], Квебек (шәһәр)[2], Кейптаун[11], Коломбо[d][2], Котка[2], Кошитсе[2], Лион[2], Лос-Анджелес[2][12][13], Манчистыр[2], Марибор[2], Миккели[2], Минск[2], Монтевидео[2], Мумбай[2], Мыколаив[11], Орһус[2], Осака[2], Ош[2], Пирей[d][2], Филибә[d][14][2], Пусан[2], Рио-де-Жанейро[2], Рига[2], Роттердам[2], Сент-Питерсберг[2], Сантьяго-де-Куба[2], Акъяр[11], Истанбул[2], Эстүгүлем[d][2], Тампере[2], Тбилиси[11], Тегу[15][2], Хайфа[d][2], Хартум[2], Харьков[2], Һелсинки[2], Хошимин[2], Чыңду[16], Шаңхай[2], Эдинбург[2][17], Венеция[18][2][19], Һайфоң[2], Күстәнҗә[2], Чиңдау[2], Астана[2], Йоһаннесбург[18], Пекин[2], Мар-дел-Плата[2], Буэнос-Айрес[2], Адана, Варна[d], Бордо[20][2], Һавр[21][22][23], Порту-Алегри[24][25], Торино[2], Несебыр[d], София, Осло[2], Тәһран[2], Касабланка[d], Сәләник[2], Дебрецен[2][26], Райниккендорф[d], Сус[d], Ришон-ле-Цион[d][27], Җиддә[d], Вэньчжоу[d][28][29], Красноярск[30][31], Будапешт, Җенова[2], Лимасол[d][2], Бишкәк[2], Сиань[d], Нампо[2], Инчон[2], Манама[d], Гвадалахара[2], Улан-Батор[2], Ставаңер[2], Бинзәрт[d][2], Ташкәнт, Ницца[2], Париж[2], Гөтеборг[d][2], Аддис-Абеба, Гвадалахара, Нетания[d][32], Турку[33][34][2][…] һәм Gagauziä[2]
География
Моның өлеше Төньяк-Көнбатыш федераль округ Edit this on Wikidata
АТБ Россия
Ил Россия
Мәйдан 1,439 км²
ДДӨБ 3 метр Edit this on Wikidata
Сулык Нева, Фин култыгы, Грибоедов каналы, Охта (Нева кушылдыгы), Кронверк бугазы, Крүков каналы, Зур Нева, Славянка (Нева кушылдыгы), Оккервил
Координатлар 59°57'тн, 30°19'кнч
Почта индексы 190000–199406 Edit this on Wikidata
Телефон коды 812 Edit this on Wikidata
RU-SPE Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Канун чыгару органы Питырбур шәһәренең канун чыгару җыелышы Edit this on Wikidata
Башлык исеме Санкт-Петербург губернаторы Edit this on Wikidata
Хөкүмәт башлыгы Александр Беглов Edit this on Wikidata
Карта
Нигезләүче Пётр I Edit this on Wikidata

Санкт-Петербург[35][36] (рус. Санкт-Петербург, фин. Pietari, кар. Pietari/Пиетари) (1703–1914 елларда Санкт-Петербург, 1914–1924 елларда — Петроград, 1924—1991 елларда — Ленинград) — Россия Федерациясенең федераль дәрәҗәле шәһәр, элек Россия Империясе башкаласы булган. 1703 елда нигез салынган. Халык саны 4 953 219 кеше (2012 ел). Миллионлы шәһәрләр арасында Россиядә иң төньяк шәһәр. Тулысынча Аурупада урнашкан һәм башкала булмаган халык саны буенча иң зур шәһәр. Шәһәрдә Россия Федерациясе Конституция мәхкәмәсе урнашкан.

География

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Төп мәкалә: Санкт-Петербург географиясе

Географик урнашу

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Санкт-Петербург Россиянең төньяк-көнбатышында, Нева буе түбәнлеге чикләрендә, Балтыйк диңгезенең Фин култыгында урнаша.

Шәһәрнең уртача биеклеге — 1–5 м (үзәк районнары), 5–30 м (төньяк районнары), 5–22 м (көньяк һәм көньяк-көнбатыш районнары); иң биек ноктасы – 176 м.

Санкт-Петербургтан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
Финләндия байрагы Оулу ~ 741 км
Финләндия байрагы Лаппеэнранта ~ 211 км
Выборг ~ 135 км
 Мурманск ~ 1320 км
Кандалакша ~ 1133 км
Костомукша ~ 948 км		 Сыктывкар ~ 1501 км
Архангельск ~ 1144 км
Петрозаводск ~ 438 км
Финләндия байрагы Һелсинки ~ 392 км
Эстония байрагы Таллин ~ 363 км
Җилләр розасы
Җилләр розасы
 Вологда ~ 697 км
Казан ~ 1559 км
Пермь ~ 2013 км
Екатеринбург ~ 2330 км
Псков ~ 278 км
Латвия байрагы Рига ~ 561 км
Литва байрагы Вилнүс ~ 723 км		 Великий Новгород ~ 170 км
Белорусия байрагы Витебск ~ 629 км
Украина байрагы Киев ~ 1239 км
Акъяр ~ 2091 км		 Тверь ~ 507 км
Мәскәү ~ 734 км
Сарытау ~ 1570 км
Самар ~ 1795 км

Һидрография

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Санкт-Петербургның космостан күренеше

Санкт-Петербург Нева елгасының ике ярларында, аның дельтада урнаша. Шулай ук шәһәрдә Нева елгасының култыклары (Зур һәм Кече Нева, Зур, Урта һәм Кече Невкалар, Фонтанка, Мойка, Екатерингофка, Крестовка, Карповка, Ждановка, Смоленка, Пряжка, Кронверк бугазы), кушылдыклары (Ижора, Славянка, Мурзинка, Охта, Чёрная речка) һәм якынча 20 ясалма каналлар агалар. Шәһәр чикләрендә Нева киңлеге — 340–650 м, тирәнлеге 14–23 м. Шәһәрнең су объектлары аша 800дан артык күпер салынган, шул исәптә 218 җәяүлеләр күпере һәм 8 ачыла торган күпер.

Сәгать поясы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Санкт-Петербург халыкара стандарт буенча Moscow Time Zone (MSK/MSD) сәгать поясында урнаша. Бу сан, UTC системасы буенча исәпләгәндә, +4:00 гә тигез.

Климат

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр климаты - уртача, уртача континенталь климатыннан уртача диңгез климатына күчүче.

Бөтен метеокүзәтчелек тарихы буенча иң югары температура 2010 елның 7 августында тәшкил ителгән – +37,1 °C, иң түбән 1883 елның 11 гыйнварында −35,9 °C. Санкт-Петербургта ел буенча 600–700 мм атмосфера дуеннары ява, күбесе — апрельдән октябрьгә кадәр.

Санкт-Петербург климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 8,6 10,2 14,9 25,3 30,9 34,6 35,3 37,1 30,4 21,0 12,3 10,9 37,1
Уртача максимум, °C −3,1 −3 2,0 9,3 16,0 20,0 23,0 20,8 15,0 8,6 2,0 −1,5 9,1
Уртача температура, °C −5,5 −5,8 −1,3 5,1 11,3 15,7 18,8 16,9 11,6 6,2 0,1 −3,7 5,8
Уртача минимум, °C −8 −8,5 −4,2 1,5 7,0 11,7 15,0 13,5 8,8 4,0 −1,8 −6,1 2,7
Абсолют минимум, °C −35,9 −35,2 −29,9 −21,8 −6,6 0,1 4,9 1,3 −3,1 −12,9 −22,2 −34,4 −35,9
Явым-төшем нормасы, мм 44 33 37 31 46 71 79 83 64 67 56 51 662
Чыганак: Климат Санкт-Петербурга. Погода и климат. әлеге чыганактан 2012-01-24 архивланды. 2011-12-21 тикшерелгән.


Тарих

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Петербург урнашкан территория 9–10 гасырларда Новгород җиренә караган. 15 гасырда Петербург урынында Новгород җөмһүриятенә караган авыллар урнашкан. 1478 елдан Рус дәүләте составында. 17 гасыр башларында шведлар Нева ярларын басып алып, Охта елгасы тамагында Ниеншанс ныгытмасын нигезлиләр. Рус гаскәре 1703 елның 1 (12) маенда бу ныгытманы басып ала һәм 16 (27) майда Пётр I Заячий (фин. Jänissaari) утравында Санкт-Питер-Бурх (соңрак Петропавловск) ныгытмасына нигез салган. 1703–04 елларда Котлин утравында Кроншлот ныгытмасы нигезләнгән (1723 елдан Кронштадт). 1704 елда Неваның сул ярында Баш Адмираллыкка нигез салынган.

Шәһәр сәнәгать мәркәзе сыйфатында тиз үскән. 18 гасырның ахырында ук шәһәрдә 160 сәнәгый предприятие булган. 1708 елдан Петербург Ингерманландия, 1710 елдан Петербург губернасы үзәге. 1712-28 һәм 1732-1918 елларда — Россия башкаласы. Бу җирдә патша сарае (1712 елдан), Сенат (1713 елдан), коллегияләр (1718 елдан; 1802 елдан министрлыклар) һәм башка дәүләт учрежденияләре урнашканнар.

1905 ел 22 гыйнвар — Санкт-Петербургта «Канлы якшәмбе».

1941 елның 8 сентябреннән алып 1944 елның 27 гыйнварынача кала фашистлар тарафыннан блокадада тотыла.

Сәнәгате һәм икътисады

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә күп фәнни һәм карау-проектлау институтлары бар (Гипро, Арканлау һәм Антарктика ТИ, Цитология институты, Норильск никеленең Гипода институты һәм башкалар).

Шәһәрнең машиналар төзү сәнәгате әһәмиятле. Россиядә сырлы чит ил машиналары заводлары бар.

Сәүдә сәнәгате (Дикси, Әйләнчек, Спортмастер супермаркетлар).

Финанс тармагы — (Россия Саклык Банкысының акча чыгару дворы, Финам, Россия Саклык Банкысы).

Транспорт

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Һава транспорты
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тимер юл транспорты

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

5 вокзал:

Ябылганнары
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Төзелеш. «Мостострой № 6» ПАО — төзелеш компаниясе. Бүген оешма Ростов АЭС-2, универсаль оффшор бассейнны һ. б. корылмаларны төзүе. 1979 елда оешма Череповецта «Октябрьский күперне» төзиләр

Халык

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халык саны
1764[37]1765[38]1780[38]1789[38]1800[37]1811[38]1817[38]1825[38]
149 700↗150 300↗174 800↗217 900↗220 200↗335 600↗363 900↗424 700
1833[38]1837[38]1840[38]1850[37]1852[38]1863[38]1870[38]1882[38]
↗442 900↗468 800↗470 200↗487 300↗532 200↗539 500↗668 000↗928 000
1891[38]1897[39]1900[37]1901[38]1910[38]1914[38]1915[37]1916[37]
↗1 033 600↗1 264 920↗1 418 000↗1 439 600↗1 905 600↗2 118 500↗2 314 500↗2 415 700
1917[37]1918[37]1919[37]1920[37]1921[37]1922[37]1923[37]1924[37]
↘2 300 000↘1 469 000↘900 000↘740 000↗830 000↗960 000↗1 093 000↗1 221 000
1925[37]1926[40]1928[41]1930[37]1935[37]1940[37]1941[37]1942[37]
↗1 379 000↗1 590 770↗1 688 300↗2 009 500↗2 715 700↗2 920 000↗2 992 000↘2 432 000
1943[37]1944[37]1945[37]1946[37]1947[37]1948[37]1949[37]1950[37]
↘622 000↘546 000↗927 000↗1 541 000↗1 920 000↗1 998 000↗2 218 000↗2 258 000
1955[37]1956[42]1959[43]1960[37]1962[38]1965[37]1967[38]1970[44]
↗2 797 000↗2 814 000↗3 321 196↗3 432 000↘3 036 000↗3 777 200↘3 296 000↗3 949 501
1973[38]1975[37]1976[38]1979[45]1980[37]1981[37]1982[37]1983[37]
↘3 679 000↗4 356 200↘3 915 000↗4 588 183↗4 635 200↗4 669 400↗4 711 200↗4 762 100
1984[37]1985[37]1986[37]1987[37]1988[37]1989[46]1990[47]1991[47]
↗4 806 400↗4 844 200↗4 882 200↗4 931 200↗4 986 900↗5 023 506↘5 002 444↗5 007 469
1992[47]1993[47]1994[47]1995[47]1996[47]1997[47]1998[47]1999[47]
↘4 986 405↘4 942 891↘4 881 563↘4 845 407↘4 820 213↘4 806 641↘4 783 982↘4 770 897
2000[47]2001[47]2002[48]2003[47]2004[47]2005[47]2006[47]2007[47]
↘4 741 923↘4 714 844↘4 661 219↘4 656 474↘4 624 083↘4 600 000↘4 580 620↘4 571 184
2008[47]2009[47]2010[49]2011[50]2012[51]2013[52]2014[53]2015[54]
↘4 568 047↗4 581 854↗4 879 566↗4 899 344↗4 953 219↗5 028 000↗5 131 942↗5 191 690

Административ-территориаль бүленеше

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Санкт-Петербург 18 районына бүленә:

Санкт-Петербургның административ-территориаль бүленеше
  1. Адмиралтейство районы
  2. Василеостровский районы
  3. Выборг районы
  4. Калинин районы
  5. Киров районы
  6. Колпино район
  7. Кызыл Гвардия районы
  8. Красное Село районы
  9. Кронштадт районы
  2. Курорт районы
  3. Мәскәү районы
  4. Нева районы
  5. Петроград районы
  6. Петродворец районы
  7. Диңгез буе районы
  8. Пушкин районы
  9. Фрунзе районы
  10. Үзәк районы
Районнар, үз чиратта, муниципаль округларга, шәһәрләргә һәм бистәләргә бүленәләр.

Шәһәр чикләрендә 111 шәһәрэче муниципаль берәмлек бар: 81 муниципаль округ, 9 шәһәр (Зеленогорск, Колпино, Красное Село, Кронштадт, Ломоносов, Павловск, Петергоф, Пушкин, Сестрорецк) һәм 21 бистә.[55].

Кардәш шәһәрләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1. Үрдүн байрагы, Акаба
2. Мисыр байрагы, Искәндәрия
3. Казахстан байрагы, Алматы
4. Бельгия байрагы, Антверпен
5. Азәрбайҗан байрагы, Бакы
6. Таиланд байрагы, Бангкок
7. Испания байрагы, Барселона
8. Франция байрагы, Бордо
9. Польша байрагы, Варшава
10. Фәлистыйн байрагы, Вифлеем
11. Куба байрагы, Гавана
12. Франция байрагы, Гавр
13. Алмания байрагы, Һамбург
14. Польша байрагы, Гданьск
15. Италия байрагы, Генуя
16. Швеция байрагы, Гөтеборг
17. Австрия байрагы, Грац
18. Латвия байрагы, Даугавпилс
19. Алмания байрагы, Дрезден
20. Таҗикстан байрагы, Дүшәнбе
21. Әрмәнстан байрагы, Ирәван
22. Хорватия байрагы, Загреб
23. Финләндия байрагы, Иматра
24. Иран байрагы, Исфәһан
25. Канада байрагы, Квебек
26. КАҖ байрагы, Кейптаун
27. Украина байрагы, Киев
28. Шри-Ланка байрагы, Коломбо
29. Финләндия байрагы, Котка
30. Словакия байрагы, Кошице
31. Финләндия байрагы, Лаппеэнранта
32. Франция байрагы, Лион
33. АКШ байрагы, Лос-Анҗелес
34. Украина байрагы, Илбау
35. Бөек Британия байрагы, Манчестер
36. Словения байрагы, Марибор
37. Аустралия байрагы, Мельбурн
38. Финләндия байрагы, Миккели
39. Италия байрагы, Милан
40. Белорусия байрагы, Минск
41. Уругвай байрагы, Монтевидео
42. Һиндстан байрагы, Мумбаи
43. Украина байрагы, Николаев
44. Франция байрагы, Ницца
45. Украина байрагы, Әдис
46. Дания байрагы, Орһус
47. Япония байрагы, Осака
48. Кыргызстан байрагы, Ош
49. Франция байрагы, Париж
50. Россия байрагы, Петрозаводск
51. Греция байрагы, Пирей (1965)
52. Болгария байрагы, Пловдив
53. Чехия байрагы, Праһа
54. Көньяк Корея байрагы, Пусан
55. Бразилия байрагы, Рио-де-Жанейро
56. Латвия байрагы, Рига
57. Израиль байрагы, Ришон ле-Цион
58. Нидерландлар байрагы, Роттердам
59. Греция байрагы, Сәләник
60. АКШ байрагы, Сент-Питерсберг
61. Куба байрагы, Сантьяго-де-Куба
62. Россия байрагы, Севастополь
63. Төркия байрагы, Истанбул
64. Швеция байрагы, Стокһолм
65. Эстония байрагы, Таллин
66. Финләндия байрагы, Тампере
67. Грузия байрагы, Тбилиси
68. Финләндия байрагы, Турку
69. Көньяк Корея байрагы, Тэгу
70. Израиль байрагы, Хайфа
71. Судан байрагы, Хартум
72. Украина байрагы, Харковь
73. Финләндия байрагы, Һелсинки
74. Вьетнам байрагы, Хошимин
75. Кытай байрагы, Чыңду
76. Кытай байрагы, Шаңхай
77. Бөек Британия байрагы, Эдинбург
78. Италия байрагы, Венеция
79. Польша байрагы, Краков
80. Эстония байрагы, Тарту
81. Вьетнам байрагы, Хайфон
82. Литва байрагы, Каунас
83. Румыния байрагы, Констанца
84. Кытай байрагы, Чиңдау
85. Казахстан байрагы, Астана
86. Норвегия байрагы, Ставангер
87. КАҖ байрагы, Йоханнесбург
88. Кытай байрагы, Пекин
89. Аргентина байрагы, Мар-дель-Плата
90. Аргентина байрагы, Буэнос-Айрес
91. Россия байрагы, Воркута

Танылган шәхесләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Татарлар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ https://www.gdansk.pl/urzad-miejski/biuro-prezydenta/sankt-petersburg-federacja-rosyjska,a,1662
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 2,27 2,28 2,29 2,30 2,31 2,32 2,33 2,34 2,35 2,36 2,37 2,38 2,39 2,40 2,41 2,42 2,43 2,44 2,45 2,46 2,47 2,48 2,49 2,50 2,51 2,52 2,53 2,54 2,55 2,56 2,57 2,58 2,59 2,60 2,61 2,62 2,63 2,64 2,65 2,66 2,67 2,68 2,69 2,70 2,71 2,72 2,73 2,74 2,75 2,76 2,77 2,78 https://kvs.gov.spb.ru/en/agreements/
  3. ↑ https://www.gdansk.pl/de/uber-danzig/befreundete-st-dte-und-partnerst-dte,a,3009
  4. ↑ http://azerbaijans.com/content_1719_az.html
  5. ↑ https://baku-ih.gov.az/az/page/26.html
  6. ↑ https://www.bethlehem-city.org/en/saint-petersburg
  7. ↑ https://www.hamburg.de/stpetersburg/
  8. ↑ https://old.daugavpils.lv/en/46
  9. ↑ https://www.daugavpils.lv/en/assets/upload/Daugavpils_majas_lapai_EN_18.pdf
  10. ↑ https://www.dresden.de/de/leben/stadtportrait/europa/partner/st-petersburg.php
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 http://goroda-pobratimy.ru/porodnennye-goroda
  12. ↑ https://sistercities.lacity.org/html/18.html
  13. ↑ https://sistercities.lacity.org/
  14. ↑ https://www.plovdiv.bg/en/about-plovdiv/побратимени-градове/
  15. ↑ https://www.daegu.go.kr/english/index.do?menu_id=00000757
  16. ↑ https://saint-petersburg.ru/m/spb/old/221286/
  17. ↑ https://democracy.edinburgh.gov.uk/documents/s34650/Item%207.8%20-%20Edinburgh%20International%20Framework.pdf
  18. ↑ 18,0 18,1 https://sptoday.ru/2013_07_19/veneciya-ukrepilas-v-spiske-gorodov-pobratimov-sankt-peterburga/
  19. ↑ https://www.comune.venezia.it/content/san-pietroburgo
  20. ↑ http://www.bordeaux.fr/ebx/LinkResolverServlet?classofcontent=presentationStandard&id=5525
  21. ↑ https://www.lehavre.fr/espace-presse/rock-challenge-la-danse-pour-rapprocher-les-jeunes
  22. ↑ https://kvs.gov.spb.ru/en/cooperation-with-foreign-cities-and-regions/
  23. ↑ https://www.sovetika.ru/fra/zykov26.htm
  24. ↑ http://www2.portoalegre.rs.gov.br/cgi-bin/nph-brs?u=/netahtml/sirel/avancada.html&p=1&r=1&f=G&d=ATOS&l=20&s1=(CIDADE+IRMA)..RELA.
  25. ↑ http://www2.portoalegre.rs.gov.br/cgi-bin/nph-brs?u=/netahtml/sirel/avancada.html&p=1&r=4&f=S&d=ATOS&l=20&s1=(CIDADE+IRMA)..RELA.
  26. ↑ https://www.debrecen.hu/hu/debreceni/testvervarosok/szentpetervar
  27. ↑ https://www.masham.org.il/uploads/n/1610438850.3560.pdf
  28. ↑ http://www.ezhejiang.gov.cn/wenzhou/2021-08/26/c_655454.htm
  29. ↑ http://www.ezhejiang.gov.cn/wenzhou/sistercities_2.html
  30. ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/petersburg.aspx
  31. ↑ http://www.admkrsk.ru/citytoday/foreign/cooperation/Pages/default.aspx
  32. ↑ https://new.netanya.muni.il/News/Pages/Article197.aspx
  33. ↑ http://kvs.spb.ru/sankt-peterburg-strany-mira/sotrudnichestvo-sankt-peterburga-s-zarubezhnymi-gorodami-i-regionami/
  34. ↑ https://www.gov.spb.ru/static/writable/documents/en/2014/10/03/Press%20Kit%202013.pdf
  35. ↑ https://kitap.tatar.ru/ogl/nlrt/nbrt_nk_2129465.pdf
  36. ↑ http://gabdullatukay.ru/tukay-science/scientists/hannanov-eskar-tukaj-halyknyky/
  37. ↑ 37,00 37,01 37,02 37,03 37,04 37,05 37,06 37,07 37,08 37,09 37,10 37,11 37,12 37,13 37,14 37,15 37,16 37,17 37,18 37,19 37,20 37,21 37,22 37,23 37,24 37,25 37,26 37,27 37,28 37,29 37,30 37,31 37,32 37,33 37,34 37,35 37,36 37,37 37,38 37,39 37,40 Санкт-Петербург. 1703-2003: Юбилейный статистический сборник. әлеге чыганактан 2013-09-25 архивланды. 2013-09-25 тикшерелгән.
  38. ↑ 38,00 38,01 38,02 38,03 38,04 38,05 38,06 38,07 38,08 38,09 38,10 38,11 38,12 38,13 38,14 38,15 38,16 38,17 38,18 38,19 38,20 Народная энциклопедия «Мой город». Санкт-Петербург. әлеге чыганактан 2013-10-16 архивланды. 2013-10-16 тикшерелгән.
  39. ↑ Первая Всеобщая перепись населения Российской империи 1897 года. Санкт-Петербургская губерния. әлеге чыганактан 2013-10-26 архивланды. 2013-10-26 тикшерелгән.
  40. ↑ Всесоюзная перепись населения 1926 года. М.: Издание ЦСУ Союза ССР, 1928. Том 9. Таблица I. Населенные места. Наличное городское и сельское население. әлеге чыганактан 2015-02-07 архивланды. 2015-02-07 тикшерелгән.
  41. ↑ Статистический справочник СССР за 1928 г.
  42. ↑ Народное хозяйство СССР в 1956 г. (Статистический сборник). Государственное статистическое издательство. Москва. 1956. әлеге чыганактан 2013-10-26 архивланды. 2013-10-26 тикшерелгән.
  43. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. әлеге чыганактан 2013-10-10 архивланды. 2013-10-10 тикшерелгән.
  44. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года. Численность наличного населения городов, поселков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям. әлеге чыганактан 2013-10-14 архивланды. 2013-10-14 тикшерелгән.
  45. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 г.
  46. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. әлеге чыганактан 2011-08-23 архивланды.
  47. ↑ 47,00 47,01 47,02 47,03 47,04 47,05 47,06 47,07 47,08 47,09 47,10 47,11 47,12 47,13 47,14 47,15 47,16 47,17 47,18 Численность постоянного населения на 1 января (человек) 1990-2010 года
  48. ↑ Всероссийская перепись населения 2002. Том 1. 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации
  49. ↑ Итоги Всероссийская перепись населения 2010 года. 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов – районных центров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи человек и более. әлеге чыганактан 2013-11-14 архивланды. 2013-11-14 тикшерелгән.
  50. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2011 года, на 1 января 2012 года и в среднем за 2011 год
  51. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
  52. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
  53. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-08-02 архивланды. 2014-08-02 тикшерелгән.
  54. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2015 года и в среднем за 2014 год (опубликовано 17 марта 2015 год). әлеге чыганактан 2015-03-18 архивланды. 2015-03-18 тикшерелгән.
  55. ↑ Санкт-Петербурга «О территориальном устройстве Санкт-Петербурга» (с изменениями на 13 июля 2011 года) О территориальном устройстве Санкт-Петербурга. gov.spb.ru. 2011-08-12 тикшерелгән.
Викиҗыентыктагы медиафайллар?
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Санкт-Петербург&oldid=4139477