Минзәлә

Минзәлә
Ил	РоссияРоссия
Республика	Татарстан
Муниципаль район	Минзәлә районы
Координатлар	55°43'0"тн, 53°5'0"кнч
Нигезләнгән	1584
Мәркәз биеклеге	90 м
Рәсми тел	[[рус теле, татар теле]]
Халык саны	16 474 кеше
Сәгать кушагы	UTC+3
Телефон коды	+7 85555
Рәсми сайт	menzelinsk.ru

Минзәлә (лат. тат. Minzǝlǝ, рус. Мензелинск) — Татарстан Республикасы Минзәлә районының үзәге, Казаннан көнчыгышка таба 292 км урнашкан. Кама буенда, Минзәлә елгасының түбән ярында, Түгәрәк Күл тимер юл станциясеннән 65 км көнчыгышка таба Әгерҗе-Акбаш линиясендә урнашкан. Аэропорт. Яр Чаллы – Уфа автомобиль юлы.

Халык саны — 16 474 кеше.

Тарих

Минзәләдә М. Җәлилгә куелган бүс

Балалар иҗаты йорты. Икенче катында - музей

Педагогика көллияте. М. Җәлил музее да шунда урнашкан

Авыл хуҗалыгы техникумы

Медицина училищесы

Шәһәргә 1584 – 1586 елларда татар-башкортка каршы сугышырга ныгытма буларак нигез салынган. 1781 елда Уфа губернасының өяз шәһәре статусын ала.

Халык

1840	1866	1897	1913	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
5 566	4 940	7 552	~10 100	~7 500	~10 900	11 810	15 868	16 683	15 223	16 730	16 474

Төп милләтләр:

• 1989 елгы җанисәп буенча: татарлар — 46,8%, руслар — 49,3%, чирмешләр — 1,6%.
• 2002 елгы җанисәп буенча: татарлар — 45,2%, руслар — 50,2%, чирмешләр — 1,7%.

Сәнәгәть

Минзәлә – җирле чималны эшкәртүче ширкәтләре булган авыл хуҗалыгы районы үзәге.

• "Хуҗәмәт ремонт-механик заводы" ААҖ
• Минзәлә аракы-ликер заводы
• Минзәлә май-сыр комбинаты
• "Минзәлә икмәк заводы" ААҖ
• "Минзәлә урман хуҗалыгы" ФДУ

Авыл хуҗалыгы

Язгы бодай, арыш, арпа, солы, карабодай, борчак, тары үстерелә. Терлекчелекнең төп тармаклары: ит, сөт җитештерү, дуңгызчылык.

Мәдәният

• Сабир Өметбаев исемендәге Минзәлә татар дәүләт драма театры.
• Туган якны өйрәнү музее
• Муса Җәлил мемориаль музее

Мәдәни мирас объектлары

• Мәчет, 1910 ел (Ленин урамы, 61) — шәһәртөзүчелек һәм архитектура һәйкәле, төбәк (җөмһүрият) әһәмиятендәге мәдәни мирас объекты.

Мәгълүмат чаралары

• «Минзәлә» газетасы
• «Минзәлә дулкыннары» телерадиокомпаниясе

Мәгариф

• Минзәлә педагогия көллияте
• Минзәлә авыл хуҗалыгы техникумы
• Минзәлә медицина училищесы

Дин

Ислам

• Минзәлә мәчете

Православие

• Минзәлә Изге Николай чиркәве
• Минзәлә Казан Изге Ана иконасы чиркәве

Муса Җәлил Минзәләдә

М. Җәлилнең Минзәләгә багышланган китабы

Татар шагыйре Муса Җәлил, Бөек Ватан сугышы башлангач, үз теләге белән сугышка җибәрүләрен сорый. 1941 елда Минзәлә шәһәренә вакытлыча күчерелгән Мәскәү хәрби-сәяси училищесынең сәяси җитәкчеләр (политруклар) составын әзерләүче кыска сроклы курсларында укып, «өлкән политрук» дәрәҗәсе ала. Минзәлә шәһәрендә 1941 елның ноябрь, декабрь айларында була. Шәһәргә багышлап язылган шигырьләре аерым китап булып нәшер ителгән.

Танылган шәхесләр

• Владимир Бауман
• Валентин Ерашов, язучы.
• Ольга Ильинская, микробиолог.
• Алмаз Миргаязов, «Китап» радиосы баш мөхәррире (2020 елдан).
• Александр Сливко, ректор.
• Викторин Сливко (1904―1977), Вологда сөт институты директоры (1951―1969), ветеринария фәннәре докторы (1960), РСФСРның атказанган фән эшлеклесе (1964).
• Лидия Смирнова, кино һәм театр актеры, ССРБ халык артисты (1974), Сталин премиясе лауреаты (1951).
• Рөстәм Тарико, «Русский Стандарт банкы» ЯАҖ директорлар шурасы рәисе.
• Виктор Тёмин, фотограф.
• Аркадий Фенелонов (1893―1972), Бөек Ватан сугышында катнашкан табиб-нейрохирург, медицина фәннәре докторы, профессор.
• Вячеслав Шугаев, язучы.

Моны да карагыз

• Минзәлә ярминкәсе
• Бөгелмә-Минзәлә тимер юлы

Сылтамалар

http://www.tatmedia.com/tat/region/156 2016 елның 13 март көнендә архивланган.