Елена Сайтбагина

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Елена Сайтбагина latin yazuında])
Елена Сайтбагина
Туган телдә исем Елена Әнвәр кызы Сайтбагина
Туган 6 июль 1981(1981-07-06) (42 яшь)
СССР, РСФСР, Пушкин (шәһәр)
Ватандашлыгы ССБР байрагы СССР
Россия байрагы РФ
Һөнәре рәссам, график-дизайнер
Балалар кызы Ирина
Ата-ана
  • Әнвәр Ризван улы (әти)
  • Инна Федоровна (әни)
Бүләк һәм премияләре ТР атказанган сәнгать эшлеклесе

Елена Сайтбагина, Елена Әнвәр кызы Сайтбагина (1981 елның 6 июле, СССР, РСФСР, Ленинград, Пушкин) ― рәссам, график-дизайнер, Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе. Татарстан мәдәният министрлыгының «Мәдәнияттәге казанышлар өчен» күкрәк билгесе иясе[1].

Тәрҗемәи хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тышкы рәсемнәр
Картиналары.
Тышкы рәсемнәр
«Рөстәм Миңнеханов портреты».

1981 елның 6 июлендә Ленинградның шәһәр яны бистәсе (хәзер Санкт-Петербургның Пушкин районы составындагы) Пушкин шәһәрендә туган. Әтисе РФ һәм Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре, А. М. Горький исемендәге мәдәният сарае директоры Әнвәр Ризван улы Сайтбагин [2] тумышы белән Омск өлкәсе Тара районы Шыклар (Речапово, хәзер Междуречье бистәсе составында) авылында туган себер татары. Әнисе Инна Федоровна Брянск өлкәсеннән, балалар бакчасында эшләгән. Ленинградта танышып, гаилә корганнар. Апасы Татьяна, табиб-дерматолог[3] .

Рәссамлык сәләте Елена Әнвәр кызына үзешчән рәссам булган, кылкаләм осталарының билгеле картиналарының күчермәләрен оста ясаган әнисе ягыннан бабасыннан килә. Балалар сәнгать мәктәбен, Санкт-Петербургның Н. К. Рерих исемендәге сынлы сәнгать училищесын[d] (2000), Санкт-Петербургның А. Л. Штиглиц исемендәге сәнгать-сәнәгать академиясен[d] (2007) тәмамлаган. Белгечлеге буенча график-дизайнер Елена Әнвәр кызы укуын тәмамлагач, дизайнер һөнәрен сайлый. Хәзерге вакытта Санкт-Петербургның А. М. Горький исемендәге профсоюзлар Мәдәният сараеның баш дизайнеры булып эшли[3].

Сынлы сәнгать иҗатын да алып бара. Берничә йөз эше бар. Балачактан күп портретлар яза. Милли киемле үз автопортреты да бар (2014, киндер, майлы буяу). Әтисенең туган авылына кайткач, авыл кешеләрен диккать белән өйрәнеп, әтисенең дусты портретын ясаган. Бертуган апасы Татьянада татарга хас чалымнарны күреп, аның сурәтләрен дә хәйран ясаган. Аннары иҗатында милли темалардагы картиналарга күчә, иҗатына милли ноталар өсти. Татар әкиятләре темасына алына, мәсәлән, «Сандугач» татар халык әкиятенә багышлап, зур картина иҗат иткән (2018, киндер, майлы буяу)[4]. Сөембикә ханбикәгә багышлап, «Яшь Сөембикә» портретын (2016), соңрак аның тагын берничә күләмле портретын ясаган. Рәссамның Сөембикә ханбикәгә кадәр булган, татарлардагы тарихи сәясәткә мөнәсәбәтле башка хатын-кызлар образларын тудыру планы да бар. Сынлы сәнгатьтә модерн[d] стилен үз итә[3].

Шиһабетдин Мәрҗани, Олуг Мөхәммәт хан хакында мөһим мәгълүматлар туплап, аларның образларына да мөрәҗәгать иткән. Татар тарихына бәйле булганга, атларны да җиңел сурәтли[5].

Күргәзмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2015 елдан Татарстан Республикасының Санкт-Петербург шәһәре һәм Ленинград өлкәсе буенча даими вәкиллеге (җитәкчесе Ренат Нәкыйф улы Вәлиуллин) ярдәме һәм булышлыгы белән оештырылган бар төр чараларда, шул исәптән күргәзмәләрдә катнаша. Картиналары Санкт-Петербургта (Рәссамнар берлеге Санкт-Петербург бүлегенең Зәңгәр кунакханәсендә)[6] һәм Казанда берничә мәртәбә күрсәтелгән. 2016 елда беренче тапкыр «Казан» милли-мәдәни үзәге (2020 елдан Милли китапханә) галереясында ачылган «Питерның бар төсләре сиңа, яраткан Казаным» (рус. Все краски Питера тебе, моя любимая Казань) дип аталган күмәк күргәзмәдә портретлары белән катнашкан [7]. Аннары Алабугада («Нәүрүз бизәкләре»), ТР Дәүләт Советы бинасында, Чуаш Республикасы Милли китапханәсендә күргәзмәләре уңыш белән узган. 2017 елда иҗат эшләре Бөтендөнья татар конгрессының VI корылтае делегатларына тәкъдим ителгән. 2018 елда Муса Җәлил исемендәге Татар академия дәүләт опера һәм балет театрында «Сөембикә» операсы премьерасы көнне (26 сентябрь) ачылган күмәк күргәзмәдә катнаша[8]. 2019 елда хезмәтләре Үзбәкстанда «Татарстан Республикасы мәдәнияте көннәре» кысаларындагы заманча сәнгать күмәк күргәзмәсендә күрсәтелгән[3].

Шәхси күргәзмәләре Россия Мәдәният министрлыгының Россия Сәнгать академиясе каршындагы Фәнни-тикшеренү музеенда («И в ликах тайны мирозданья») һәм Санкт-Петербургның «Халык иҗаты һәм ял йортында» («Җәйге мотивлар», рус. Летние мотивы) узган[9].

Бүләкләре, мактаулы исемнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Гаилә хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Гаиләле, кызы Ирина[3].

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ Выставка «И в ликах тайны Мироздания...» Е.Сайтбагиной.(үле сылтама) Постоянное представительство Республики Татарстан в городе Санкт-Петербурге и Ленинградской области
  2. ↑ Праздничный концерт, посвященный 70-летнему юбилею А.Сайтбагина прошел в ДК. им. Горького
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Зилә Нигъмәтуллина. Себер татарының талантлы кызы. Мәдәни Җомга, 18.08.2023, № 32, 12-13нче бит.
  4. ↑ Сайтбагина Елена Анваровна в интернет-акции. Музей-заповедник «Казанский Кремль»
  5. ↑ Зилә Нигъмәтуллина. Себер татарының талантлы кызы. Мәдәни Җомга, 18.08.2023, № 32, 12-13нче бит.
  6. ↑ Вадим Михайлов. Соната для женского квартета. Санкт-Петербургские ведомости, 09.03.2017(рус.)
  7. ↑ Санкт-Петербург рәссамнарының күргәзмәсе - Казанда! «Сөембикә», 23.06.2016
  8. ↑ Картину петербургской художницы Е. Сайтбагиной «Сююмбике: прощальный взор» представили в Театре оперы и балета им. М. Джалиля.(үле сылтама) Портал муниципальных образований РТ
  9. ↑ Татьяна Мотовилова. «И в ликах тайны мирозданья…» Площадь Труда. 19.04.2018(рус.)

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мәкаләләр

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Елена_Сайтбагина&oldid=4107005