Касыйм Шамил
| Касыйм Шамил | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | Касыйм Шамил улы Шамилов |
| Туган | 11 сентябрь 1892 Әлмәт |
| Үлгән | 1981 Казан |
| Милләт | татар |
| Ватандашлыгы |  Русия империясе→ РСФСР→ ССРБ |
| Әлма-матер | Казан театр укуханәсе |
| Һөнәре | актер, режиссер |
Касыйм Шамил, Касыйм Шамил улы Шамилов (1892-1981) — татар театрына нигез салучыларның берсе. Әстерхан театрының (1933 елга кадәр), Казан татар яшьләр театрының (1933-1934) баш режиссеры. Татарстан АССР халык артисты (1940).
Тәрҗемәи хәле
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1892 елның 30 августында (11 сентябрьдә) Әлмәт авылында туган.
Хезмәт юлы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1909 елда «Сәйяр» труппасында эшли башлый. 1913 елда «Нур» труппасына күчә. Ватандашлар сугышы елларында фронт бригадаларында һәм Казанның «Аң» труппасында эшли.
1920 еллар башыннан «Бишбалта», «Елга аръягы», Татар яшьләре театрында артист һәм режиссер була. Татар театр техникумында укыта. Мамадышта «Сабанчы» труппасын җитәкли, Уфада, аннары Казанда Татар академия театрында эшли. 1920 еллар ахырыннан 1933 елга кадәр Әстерхан татар театрының баш режиссеры, 1933-1934 елларда Казан татар яшьләр театрынынң баш режиссеры. 1934 елдан Камал театрында[1] .
Иҗаты
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]К. Шамил төрле образлар, бигрәк тә тискәре образлар, иҗат итә. Тышкы кыяфәткә, хәрәкәтләргә игътибар биреп, төрле вак детальләр аша рольнең эчке халәтен оста ачып бирүче актер.
Уйнаган рольләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Сираҗетдин — «Банкрот» Г. Камал
- Динмөхәммәт — «Яшә Зөбәйдә, яшим мин» С. Рәмиев
- Кулигин — «Яшенле яңгыр» (Гроза) А. Островский
- Перчихин — «Мещаннар» (Мещане) М. Горький
- Лука — «Тормыш төбендә» (На дне) М. Горький
- Полоний — «Гамлет» У. Шекспир
- Шамакай — «Король Лир» У. Шекспир
- Маркиз — «Мирандолина» Клод Гольдони
- Бартоло — «Фигароның өйләнүе» Пьер Бомарше
- Әхтәри — «Ташкыннар» Таҗи Гыйззәт
- Таймасов — «Таймасовлар» Таҗи Гыйззәт
- Суфый — «Шәмсекамәр» М. Әблиев
- Дәрвиш — «Хуҗа Насретдин» Н. Исәнбәт
- Мөхәммәтхан — «Мулланур Вахитов» Н. Исәнбәт
- Пастор — «Салют, Испания!» А. Афиногенов
- Хаҗи — «Миңлекамал» М. Әмир
- Шәйхулла — «Тормыш җыры» М. Әмир
- Рәхимҗан — «Якты юл» Р. Ишморат
- Конюков — «Көннәр һәм төннәр» (Дни и ночи) К. Симонов
- Земляника — «Ревизор» Н. Гоголь
- Җиһанша — «Әбли авылы» Ф. Хөсни
Матбугатта чыккан хезмәтләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шамил К. Тукай һәм татар театры. «Габдулла Тукай», 1948, 103 б.[2]
Бүләкләре, мактаулы исемнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1940 Татарстан АССР халык артисты.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Чыганаклар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- И. Илялова. Г. Камал театры артистлары. Казан: ТКН, 1996. ISBN 5-298-00708-2
- Мәхмүтов, Һ., Илялова, И., Гыйззәт, Б. Октябрьгә кадәрге татар театры: очерклар.- Казан: ТКН, 1988.
